Novelle over een verloren zoon

In ”Valavond” verraste Buurman door in een gedetailleerde schrijfstijl het thema van een leven in de schaduw neer te zetten. Nu is een nieuwe novelle van haar hand verschenen met de titel ”Het gemeste kalf”.

De bejaarde Agnes van Noort woont zelfstandig, maar krijgt op bepaalde momenten extra zorg. Ze leeft in een wereld bezijden de waarheid. Centraal in haar brein staan haar twee zonen Job en Joris, de een beweeglijk, krachtig, de ander hulpeloos en schuw. De een werkt in het buitenland, de ander is gestorven. Maar die laatste gedachte is niet aan mevrouw Van Noort besteed, ze wacht al jaren op zijn thuiskomst en bereidt in haar gedachten elke dag het gemeste kalf om zijn thuiskomst te vieren. De mevrouw van de thuiszorg heeft er niet veel boodschap aan. Ze laat de stofzuiger loeien, vraagt wat „we” gaan eten en vertrekt als haar taak erop zit. Agnes laat het bord eten voor wat het is, staat op en trekt de deur achter zich dicht. Ze heeft lang genoeg gewacht op haar zoon, het is tijd om te gaan zoeken.

Als de pantoffels dragende Agnes in de tram zit, wordt ze meteen opgemerkt door de dakloze Luca. Hij heeft een tweede natuur ontwikkeld waarin hij iedere zwakte bij mensen waarneemt. Hij doet zich voor als ontfermer en hoort al snel over haar zoektocht naar haar zoon. Hij eigent zich de positie van haar zoon toe en krijgt haar zover dat hij mee haar huis in mag en de ongekende luxe van lakens op bed weer beleeft. De omfloerste hersenen van Agnes registreren iets afwijkends, maar ze laat hem toe in haar huis en moedert over hem.

Luca laat zich die ”rol” van verloren zoon welgevallen, maar heel lang kan hij het aangepaste leven niet volhouden als hij merkt dat er geen bier in huis te vinden is. De deur die achter hem dichtvalt als hij bier gaat kopen bezorgt hem een flashback en zijn leven trekt aan hem voorbij. Ongewenste zoon van een prostituee, van gezinshuis naar pleeggezin waar de verhouding tussen de pleegouders niet gezond is en hij dit aanvoelt en weet dat hij opnieuw niet veilig is.

De destructieve gevoelens winnen het, hij steelt, spijbelt en de neiging om ten koste van iemand anders beter te worden is zijn tweede natuur geworden. Waakzaam is hij elke minuut, ondanks alcohol of een snufje wiet. En ondanks de dichtslaande deur herinnert hij zich de ogen van zijn pleegmoeder die hem aankeek. En nakeek.

En dan staat Agnes ineens weer voor hem. Ze openen beiden hun armen. Is er een mogelijkheid om nog liefde te vinden?

De schrijfster zet een mooi thema neer over de zelfkant van het leven. Hoe beschadigd het leven kan zijn, dat de weg terug soms afgesloten lijkt, dat desondanks hoop bijna altijd levend blijft. De schrijfster heeft zich enigszins vertild aan het aanhouden van twee verhaallijnen in een novelle. Het leven van Luca duwt het leven van Agnes opzij. Het leven van haar ”verloren zoon” laat vragen openstaan die in het begin wel opgeroepen zijn. En soms stel ik me de vraag of bepaalde zaken nog realistisch zijn.

En toch werd ik door haar meegenomen in het verhaal. In treffende woorden tekent Buurman het verschil tussen echt en geveinsd geluk, gelijkwaardigheid of het tegendeel in een relatie. De lezer voelt wat het is om te moeten overleven in het leven. Buurmans ervaring als psychiatrisch verpleegkundige én haar taligheid vormen een gelukkige combinatie. Haar werk verdient aandacht.

Boekgegevens

Het gemeste kalf, Annet Buurman; uitg. Manuzio, Kampen, 2018; ISBN 978 94 926 0001 1; 136 blz.; € 12,50.

Novelle over een verloren zoon

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?