Tegelijk is het vertrouwen van consumenten in de economie tot een dieptepunt gedaald en verslechteren de economische omstandigheden alsmaar verder waardoor een recessie dreigt.

CBS-econoom Peter Hein van Mulligen merkt op dat consumenten de hoge energierekening en duurdere boodschappen al een tijdje in hun portemonnee voelen. “Zelfs in 2013, toen Nederland geplaagd werd door een recessie en een hoge werkloosheid, was het vertrouwen niet zo laag als nu.”

De economie kromp tussen juli en september uiteindelijk met 0,2 procent. De investeringen namen af met 1,7 procent. Dat komt met name doordat er minder werd geïnvesteerd in woningen en infrastructuur, respectievelijk 0,4 procent en 4,2 procent. Het CBS ziet wel dat huishoudens nog iets meer besteedden dan in het tweede kwartaal, namelijk 0,1 procent. Ook de import en export stegen, met respectievelijk 1 en 0,9 procent.

Volgens Van Mulligen ontwikkelde de economie in Nederland zich vergelijkbaar met die van onze belangrijkste handelspartners. “In de meeste landen van de Europese Unie zat de groei in het derde kwartaal dicht bij de nul. Net als in Nederland was er in België een bescheiden krimp, Frankrijk en Duitsland groeiden licht.”

Op jaarbasis groeide de Nederlandse economie nog wel met 3,1 procent. Dat komt volgens het CBS door de coronamaatregelen, die in het derde kwartaal van vorig jaar nog van invloed waren. Ook de import en export stegen op jaarbasis. Dat komt met name door de wederuitvoer, de export van eerder geïmporteerde producten, die groeide met ongeveer 4 procent. De import ligt ten opzichte van een jaar eerder 2 procent hoger.

Omdat er niet langer coronamaatregelen van kracht zijn, namen ook de bestedingen van consumenten toe. Die gaven op jaarbasis 2,3 procent meer uit, onder meer aan cultuur, recreatie en horeca.

Als de economie in het vierde kwartaal opnieuw krimpt, belandt Nederland in een recessie. De Europese Commissie sprak vorige week al de verwachting uit dat de meeste EU-landen voor het einde van het jaar in een recessie belanden. Die zou duren tot volgend voorjaar.

“Het volgend kwartaal zullen we zien of de krimp in het derde kwartaal een incident was of zich voortzet”, aldus Van Mulligen. Hij wil geen voorspellingen doen, maar stipt wel aan dat het algehele economische beeld in de afgelopen maanden negatiever is geworden.