SP komt met plan voor sociale notaris, gesteund door notariaat
Mensen die weinig geld hebben moeten volgens de SP betere toegang krijgen tot een notaris. Tweede Kamerlid Michiel van Nispen heeft daarom een nota geschreven met een voorstel voor een sociaal notariaat, min of meer vergelijkbaar met de sociale advocatuur. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) steunt zijn plan.
In zijn nota schrijft Van Nispen dat veel mensen „simpelweg geen idee” hebben wat de notaris voor hen kan doen. „Als het idee is dat een notaris iets is voor rijke mensen in een groot grachtenpand, dan wordt het niks”, zegt hij daarover.
Er zijn volgens hem allerlei diensten waar mensen met een lager inkomen evengoed behoefte aan hebben, bijvoorbeeld als het gaat om hun testament of om een erfenis waar ze aanspraak op maken. „Daar hebben mensen met lage inkomens ook gewoon recht op. Alleen zal een deel gesubsidieerd moeten worden door de overheid.” Dat zou „op termijn klachten en geschillen, en ook heel veel kosten en maatschappelijke ellende” voorkomen.
Eerdere pogingen om de notaris breder toegankelijk te maken hebben niet gewerkt, vindt Van Nispen. Zo is wettelijk geregeld dat voor familiezaken zoals een testament of een samenlevingscontract soms een lager tarief gerekend kan worden. Die regeling is volgens de SP’er niet populair omdat die niet laagdrempelig genoeg en klantonvriendelijk is. De in 2013 aangekondigde notarisdienst van de HEMA was evenmin een groot succes. De „rookworstnotaris”, zoals Van Nispen hem noemt, stopte eind vorig jaar.
Toch is de rookworstnotaris precies waar minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind aan moest denken toen Van Nispen begin vorige maand in de Kamer over de mogelijkheid van een laagdrempelig sociaal notariaat begon. „Dat is een stille dood gestorven. Er was te weinig klandizie. Hoe toegankelijk wil je het hebben?”, zei hij. De minister stond desalniettemin open voor het idee van de SP.
„De minister heeft me niet voor niets uitgedaagd om mijn voorstel op papier te zetten”, zegt Van Nispen nu. Volgens hem zal het inderdaad belangrijk zijn dat mensen de weg naar de gesubsidieerde notaris straks wel weten te vinden. „Van de notarissen mogen we verwachten dat ze meer doen aan voorlichting en naamsbekendheid.” En de politiek zal geld moeten uittrekken voor de subsidie - volgens Van Nispen ook „nooit een hele fijne politieke discussie”.
„Er hoeft niet meteen volgend jaar een heel sociaal notariaat te staan, maar ik zou wel zeggen: laten we ermee beginnen”, aldus Van Nispen. „Laten we niet uit angst die stap niet zetten.”