Oorlogskamp Opheusden duur avontuur
Tanks, pantservoertuigen en ander rijdend oorlogsmaterieel. Een veldslag tussen geallieerde en Duitse militairen. Ontploffingen, rookgordijnen en mitrailleurvuur. De Tweede Wereldoorlog is weer even terug in Opheusden.
Vanaf donderdag verrijst op camping De Linie een zogenoemd re-enactmentkamp. „Het oorlogsverhaal van de Betuwe wordt onder de naam The Island 1944-1945 drie dagen lang uitgebeeld, gecombineerd met een veteranendag, lezingen en een educatief programma voor schooljeugd”, vertelt organisator Bauke Huisman van de stichting Betuws Oorlogs- en Informatie Centrum (BOIC). Het 75.000 euro kostende evenement krijgt vorm met behulp van historische verenigingen uit Opheusden en omgeving, plaatselijke ondernemers en een financiële impuls van 10.000 euro door de gemeente Neder-Betuwe.
De slag om de Betuwe is tientallen jaren lang een ondergeschoven kindje geweest in de oorlogshistorie, terwijl het volgens Huisman gaat om een van de langstdurende veldslagen uit de Tweede Wereldoorlog. „De Betuwelinie tussen Opheusden en Ochten, het smalste stuk van de Betuwe, is vanaf september 1944 frontlinie geweest. Zelfs tot na de bevrijding, omdat de Duitse troepen zich in eerste instantie weigerden over te geven. Met name na de mislukte Slag om Arnhem is een aantal maanden fel gevochten. Ochten bijvoorbeeld was het meest verwoeste dorp van Nederland. Slechts enkele woningen zijn min of meer gespaard gebleven. Daarna werd het gebied rond Opheusden niemandsland.”
Geschikt
Volgens campinghouder Henk Brienissen is zijn terrein zeer geschikt voor het evenement dat dankzij de inzet van ondernemers naar Opheusden is gehaald. „We hebben hier een veld van ongeveer 5 hectare beschikbaar en we mogen ook gebruik maken van het terrein van boomkwekers ernaast. Iedereen helpt een handje met sponsoring of het leveren van materieel.” Ook Huisman is onder de indruk van de inzet van plaatselijke ondernemers. „Zonder hun hulp was dit niet mogelijk geweest.”
Voor scholieren zijn er donderdag en vrijdag educatieve hotspots op het kampement. Zaterdag is onmiskenbaar het hoogtepunt van het drie dagen durende evenement. Geallieerde troepen voeren met onder andere vaartuigen een aanval uit op de Duitse troepen die gelegerd zijn op Fort De Spees. De oude kazematten daar vormden destijds het verlengstuk van de Grebbelinie aan de zuidzijde van de Rijn. Met speciale effecten, zoals rookgordijnen, granaatonploffingen en het gebruik van losse flodders worden de gevechten zo getrouw mogelijk nagebootst. De dijk functioneert als tribune voor het publiek.
Losse flodder
Omdat de nepmunitie duurder is dan scherpe patronen, is een zogenoemde ”mock battle” een kostbare gebeurtenis. Huisman: „Een losse flodder kost zo’n twee euro per stuk en met een mitrailleur schiet je er al snel zo’n 2000 weg.”
Er zijn geen manoeuvres met pantservoertuigen en tanks. Niet alleen omdat de brandstof vrijwel onbetaalbaar is voor de benzineslurpende voertuigen, maar ook omdat anders het terrein kapot wordt gereden. Het rollende materiaal is alleen aanwezig in een statische opstelling. Een kleine tegenvaller is dat van de toegezegde zes Shermantanks er vermoedelijk maar één aanwezig zal zijn op het evenement.
Helemaal historisch verantwoord is het kamp in de Betuwe niet, legt Huisman uit. „Het uitbeelden van SS-troepen is in Nederland verboden, terwijl die hier wel in het gebied hebben gevochten. We spelen alleen Wehrmachtsoldaten na. Opmerkelijk is dat er de laatste tijd veel interesse is voor het portretteren van Duitse militairen uit de oorlog. Wat daar de reden voor is durf ik niet te zeggen. Sowieso is er meer aandacht voor oorlogshistorie en herdenkingen. Dat heeft vermoedelijk ook met de oorlog in Oekraïne te maken.”