Mag mijn werkgever de kosten voor een duaal opleidingstraject terugvragen?
Als de wet of de cao een studie verplicht stelt, draagt de werkgever de opleidingskosten en mogen deze niet teruggevorderd worden als je van baan verandert. Geldt dat ook voor opleidingen in de zorg?
Zo’n beding komt veel voor, zeker bij langdurige en intensieve opleidingen die in verband met het werk gevolgd worden. Met dit beding verplicht de werknemer zich om een bepaald deel van de kosten aan de werkgever terug te betalen indien hij binnen een bepaalde periode na het afronden van de opleiding van baan verandert. Vaak is het zo dat hoe langer de werknemer in dienst blijft na afloop van opleiding, hoe minder hij hoeft terug te betalen.
Met ingang van 1 augustus 2022 zijn de regels met betrekking tot het studiekostenbeding gewijzigd. Werkgevers moeten vanaf nu opleidingen die bij wet of cao verplicht zijn kosteloos aanbieden en de werknemer moet de mogelijkheid krijgen deze opleiding in werktijd te volgen. De kosten van zo’n opleiding mogen niet meer worden teruggevorderd. Een eventueel studiekostenbeding dat slaat op een dergelijke opleiding is ongeldig.
Lianne is in dienst van een ziekenhuis. Zij volgt daar een duaal opleidingstraject tot verpleegkundige: werken en leren tegelijk. Het traject duurt twee jaar en het ziekenhuis betaalt de opleiding.
In het arbeidscontract is een studiekostenbeding opgenomen. Na het afronden van opleiding is Lianne verplicht om drie jaar in het ziekenhuis te blijven werken. Zegt ze binnen die drie jaar haar werk op, dan is ze verplicht om een deel van de kosten terug te betalen. Lianne wil heel graag na haar opleiding in een ander ziekenhuis gaan werken, maar ze zit erg in haar maag met die opleidingskosten. Is dat terecht? Of is haar studiekostenbeding na 1 augustus niet meer geldig?
Je zou zeggen: zo’n opleiding is toch nodig om je functie uit te kunnen oefenen, dus valt ze onder de wettelijke regeling. Hoe kun je verpleegkundige zijn zonder daarvoor te zijn opgeleid? . Ja, de verpleegkundige-opleiding heb je zeker nodig. Maar nee, toch is dit geen opleiding die een werkgever verplicht is te verstrekken in de zin van de nieuwe wet. Beroepsopleidingen of opleidingen die werknemers verplicht moeten volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie vallen namelijk niet onder deze nieuwe wettelijke regeling (zolang de werkgever niet verplicht is deze aan te bieden aan de werknemer op grond van de wet of de cao).
Het studiekostenbeding dat Lianne heeft getekend, blijft dus zijn geldigheid behouden, mits het aan de normale voorwaarden voldoet die gelden voor een dergelijk beding. Een van de belangrijkste vereisten is dat de terugbetalingsregeling een glijdende schaal kent: hoe langer het dienstverband duurt na de opleiding, hoe minder er hoeft te worden terugbetaald. Het studiekostenbeding van Lianne voldoet aan deze voorwaarde en ze mag er daarom niet vanuit gaan dat er niets terugbetaald hoeft te worden. Ze heeft nog wel een andere optie: haar nieuwe werkgever zou bereid kunnen zijn om haar studieschuld over te nemen.
De auteur is manager juridische dienstverlening bij de RMU.
