Het terugwinnen van tijdens de Eerste Wereldoorlog verloren grondgebied – dat was de grote droom van Miklos Horthy (1868-1957). De autoritaire Horthy stond van 1920 tot 1944 aan het roer van het Midden-Europese land, als plaatsvervanger van de Habsburgse koning van Hongarije. In de jaren 30 koos het land partij voor Hitler. De droom van Horthy leek daarmee werkelijkheid te kunnen worden.

Over de erfenis van Horthy wordt in Hongarije al lang gestreden. De voornaamste kritiek op hem is dat hij medeverantwoordelijk is voor het afvoeren van circa een half miljoen Hongaarse Joden naar Auschwitz in de Tweede Wereldoorlog. Zijn sympathisanten zetten daar tegenover dat dat pas in 1944 gebeurde toen Duitsland Hongarije binnenviel nadat het de kant van de geallieerden had gekozen. Horthy zou toen weinig meer dan lege briefjes hebben in te brengen.

Fans van Horthy hijsen hun held op het schild omdat hij het land in zware tijden economisch en cultureel tot bloei bracht. Voor de extreemrechtse partij Mi Hazank was dat reden om hem een buste te gunnen, en wel in het kantoor van Dora Duro, ín het parlementsgebouw (Dora Duro is vicevoorzitter van het parlement en van Mi Hazank). Overigens acht de partij kritiek op Horthy legitiem. Opvallend feit: de hervormde emeritus predikant Atilla Kovacs zegende de buste.

Het eerbetoon aan Horthy past in een trend. Afgelopen tien jaar doken op meerdere plekken in Hongarije bustes van hem op. Een zo’n borstbeeld staat op het voorplein van een kerk in hoofdstad Boedapest en kreeg twee jaar geleden extra bekendheid nadat een vrouw het bekladde met rode verf.

Hoewel het doorgaans rechtsextremisten zijn die weglopen met Horthy, wordt de man ook gewaardeerd in kringen van de regeringspartij Fidesz. Zo noemde premier Viktor Orban hem in 2017 een „uitzonderlijk staatsman.”

De Israëlische ambassade in Boedapest sprak zich krachtig uit tegen plaatsing van de buste. „Het is moeilijk voor te stellen dat in het moderne Hongarije in het hart van Europa, er nog steeds politieke kringen zijn die bezig zijn met het verheerlijken van een persoon die ook verantwoordelijk was voor het onmenselijke lijden en de dood van honderdduizenden Hongaarse burgers (…) Er is geen plaats en tolerantie voor antisemitisme en antisemitische ideeën, punt uit.” Ook Andras Heisler, voorzitter van de Hongaarse Joodse gemeenschap, veroordeelde de actie. Zes Holocaustoverlevenden togen uit protest naar het parlement.

Zsolt Karoly Nagy roerde zich als een van de weinige christenen. Op kovaszkozosseg.hu schreef de gereformeerde theoloog dat Horthy geen standbeeld verdient, omdat deze historische figuur voor verdeeldheid zorgt. Ook betoogde hij dat kerken zich verre moeten houden van ideeën die verdeeldheid zaaien en strijden met fundamentele, Bijbelse waarden. Afgemeten aan gereformeerde maatstaven noemde hij het zegenen van een buste een „ketterij.”

Nagy slaat de spijker op zijn kop.