Met de „aanhoudende Oekraïense vluchtelingenstroom” staat Europa volgens Clingendael „voor de grootste opvang- en beschermingsopdracht op haar eigen continent sinds de Tweede Wereldoorlog”. Om te voorkomen dat asielsystemen overbelast zouden raken werd via een richtlijn bepaald dat deze vluchtelingen hier tijdelijk mogen blijven, toegang krijgen tot de arbeidsmarkt en dat minderjarigen onderwijs krijgen.

Volgens de deskundigen wijzen enkele factoren er echter op dat de opvang niet zo tijdelijk zal zijn. Wat betreft het verloop van de strijd tussen Oekraïne en Rusland neemt de kans op een langdurige strijd toe. Verder voorziet Clingendael dat meer vluchtelingen vanuit buurlanden van Oekraïne zoals Roemenië en Hongarije de EU in zullen migreren omdat hier betere economische perspectieven zijn.

Daarnaast wijst het instituut erop dat voor de oorlog al één op vier Oekraïners wilde migreren. „Vrouwen en kinderen zijn minder geneigd terug te keren naarmate ze langer in het buitenland verblijven”, is de inschatting van de experts. Zij geven het advies aan beleidsmakers om rekening te houden met dit scenario waardoor niet langer sprake zal zijn van „crisisbeheersing” maar we moeten gaan denken aan „maatschappelijke deelname” van miljoenen vluchtelingen.

Tot nu toe zijn in totaal bijna 7 miljoen Oekraïners hun land ontvlucht en hebben bijna 4 miljoen ontheemden zich geregistreerd voor tijdelijke bescherming. Ongeveer een half miljoen Oekraïners hebben zich nog niet geregistreerd en maken gebruik van de regeling waarbij ze drie maanden visumvrij door de Europese Unie kunnen reizen, aldus Clingendael.