Tienduizenden mensen kwamen op de zwarte lijst terecht, soms al bij een vaag signaal van mogelijke fraude. Ze werden veelal behandeld als fraudeur, met negatieve gevolgen voor sommige burgers en ondernemers. In 2020 werd de stekker uit het systeem getrokken, toen bleek dat de fiscus de privacyregels overtrad met het systeem.

Sindsdien wordt er gezocht naar een alternatief systeem. Er werd een nieuw systeem ontwikkeld, met een ondersteunend programma dat de Tijdelijke Signalenvoorziening (TSV) wordt genoemd. Maar ook dat systeem laat te wensen over, concludeert de AP. Daarom wordt gestopt met de implementatie van het nieuwe systeem. De privacywaakhond vindt „dat er nog grote stappen dienen te worden gezet” voordat de verwerking van persoonsgegevens met dit systeem „rechtmatig, behoorlijk en transparant” is. Er zijn „onvoldoende waarborgen” om positief te adviseren over de TSV.

Er zijn vooral nog veel onzekerheden, valt op te maken uit het AP-advies. De Belastingdienst moet nagaan waar verdere wettelijke waarborgen nog nodig zijn in het systeem. Daarnaast adviseert de AP „een totaalbeeld op te stellen van alle risico’s” van het oppikken en verwerken van fraudesignalen „binnen en buiten de Belastingdienst, en niet alleen binnen TSV”.

Van Rij noemt het een „stevig advies”, dat nu wordt bestudeerd. Intussen wordt gekeken hoe er moet worden omgegaan met het oppikken van fraudesignalen. Daarbij wil de bewindsman rekening houden met zowel fraudeopsporing „als de zorgvuldige behandeling van burgers en ondernemers”. Wanneer er een nieuw systeem wordt geïntroduceerd is nog niet duidelijk: „We zullen de tijd die hiervoor nodig is nemen om dit op een goede manier in te richten”, aldus Van Rij.