De Financial Action Task Force (FATF) schrijft in een rapport dat Nederland over het algemeen goede resultaten boekt als het gaat om het bestrijden witwassen en financiering van terrorisme. Toch is het nog te makkelijk om constructies op te tuigen met bedrijven of andere rechtspersonen die voor criminele doeleinden worden gebruikt. Het toezicht is op zichzelf kundig, maar soms te vrijblijvend en te veel gebaseerd op informele afspraken en waarschuwingen. De straffen voor witwassen zijn bovendien zo laag dat criminelen zich daardoor niet laten afschrikken.

Een van de problemen is dat het lang niet altijd duidelijk is wie uiteindelijk een belang heeft bij een bepaalde constructie met bedrijven, stichtingen of andere organisaties. Eigenlijk moet die informatie over de zogenoemde ‘ultimate beneficial owner’ (UBO) in een register bij de Kamer van Koophandel worden vastgelegd, maar toen de FATF in Nederland kwam kijken bleek dat maar voor 27 procent gedaan te zijn. Daarvoor worden dan ook nauwelijks straffen opgelegd. Tevens is volgens de FATF nog nooit een bedrijf betrapt bij het doorgeven van valse gegevens.

De toezichthouder vindt dat vooral notarissen te makkelijk wegkomen met het accepteren van de gebrekkige UBO-gegevens in Nederland. De overheid zou ze moeten dwingen om er meer werk van te maken om te controleren dat die gegevens juist zijn. Als hun cliënten constructies bedacht hebben die zo ingewikkeld zijn dat het risico bestaat dat ze worden gebruikt voor witwassen of terrorismefinanciering, moeten de notarissen die klant maar weigeren.

Minister Kaag zegt dat ze samen met minister van Justitie Dilan Yeşilgöz pas na de zomer inhoudelijk op het FATF-rapport zal reageren.