Stoelen sjouwen, tafels neerzetten, naamplaatjes maken. Deze week is Van Dijke druk om haar lokaal in orde te maken. Volgende week verwacht ze elf vluchtelingetjes uit Oekraïne. Van kleuter tot groep 8-leerling – allemaal in dezelfde klas.

Tussen april en de zomervakantie deed Van Dijke haar eerste onderwijservaringen op met 23 leerlingen. Een deel van hen is nu weer terug naar het thuisland, anderen stromen door naar het voortgezet onderwijs of kiezen voor een basisschool meer in de buurt van de opvanglocatie.

Groot verschil met de periode vóór de zomer is dat Van Dijke komend schooljaar de lessen niet meer in het Oekraïens geeft. Nederlands wordt in principe de voertaal. „Heel basaal, met veel uitleg, gebaren en pictogrammen”, legt de leerkracht uit.

Lesgeven in het Oekraïens was behelpen en ook een tijdelijke oplossing, vooral bedoeld als nuttige dagbesteding. Vanaf het nieuwe schooljaar start daarom een taalklas. Zeker jonge kinderen pikken de taal volgens haar pijlsnel op. Wel vreest ze dat de leerlingen door de vakantie ook veel vergeten zijn. „Daar heb ik me op ingesteld: we beginnen weer bij nul.”

Bruidsmeisje

Toen de Russen in februari Oekraïne binnenvielen, werkte Van Dijke nog als kraamverzorgster. Ze is dan net terug van een tijd in het buitenland en op zoek naar iets nieuws. Omdat ze alleen nog nachtdiensten draait, heeft ze overdag vrij. Als de School met de Bijbel in het dorp iemand zoekt die kan assisteren bij het vertalen, is ze meteen bereid.

Van Dijke komt al sinds haar zevende in het land, toen ze bruidsmeisje was op het huwelijk van een vriend van haar vader die trouwde met een Oekraïense. Ze maakte er vrienden en reisde vaak meerdere keren per jaar af naar het land.

Binnen een paar weken geeft ze zelf les. Enerverende maanden volgen. Tot juni staat de Montfoortse ’s nachts aan de kraambedden en overdag voor de klas. „Ik weet ook niet hoe ik dat volgehouden heb. Soms kwam ik om 5 uur in de ochtend thuis. Dan appte ik dat ik om 9 uur op school zou zijn in plaats van 8 uur, zodat ik nog een uurtje langer kon liggen.”

Begin juni zegt Van Dijke haar baan in de kraamzorg op. Ze besluit zich om te scholen tot juf en schrijft zich in bij de pabo. „Ik begin straks mét een nieuwe klas en zelf ook ín een nieuwe klas”, lacht ze.

De juf geniet van het enthousiasme van de kinderen en vindt het waardevol hun iets mee te geven voor de toekomst. „Een groot deel komt uit niet-christelijke gezinnen, maar luistert aandachtig naar de Bijbelse vertellingen”, merkt ze. „Toen een kind achter mijn rug om iets stouts probeerde te doen, waarschuwde een kleuter: God ziet alles, hoor!”

Begrijpend lezen

Qua planning gaat Van Dijke ervan uit dat de kinderen komend schooljaar blijven, hoewel ze weet dat haar klas ook binnen een paar weken leeg kan zijn. „Voor jezelf is het praktisch om een rooster voor een halfjaar te maken.”

Om het lesgeven in de gemêleerde groep werkbaar te maken, deelt Van Dijke de klas op in groep 3-4 en groep 5-8. De enige kleuter draait waarschijnlijk met de jongste groep mee. Bij vakken als rekenen en biologie wil ze per clustergroep hetzelfde onderwerp behandelen, en de leerlingen vervolgens opdrachten met verschillende moeilijkheidsgraad geven.

Het Oekraïense onderwijssysteem verschilt totaal van het Nederlandse, ontdekte de juf. „Bij ons leren kinderen zelfstandig werken; daar krijgen ze vooral gezamenlijk les. In Oekraïne ontwikkel je sámen een mening in plaats van ieder voor zich. De kinderen voelden zich hier soms zo vrij dat ze niet wisten wat ze moesten doen. Bij de opdracht om een striptekening te maken, vroegen ze bijvoorbeeld de hele tijd: Klopt dit, kan dat, mag dit?”

Ook krijgen de leerlingen in Oekraïne vanaf hun zesde al vakken als literatuur, algebra, scheikunde, fysica en geografie. Ze zijn meer discipline gewend en krijgen bergen huiswerk mee. „De eerste schoolweken voelden voor hen als vakantie.” Maar vanaf maandag wordt het weer hard werken, belooft de juf.