Boeren moeten een omslag maken, beaamt Hank Bartelink van Stichting LandschappenNL, een van de organisaties die aan tafel aanschoof. „De stikstofcrisis laat zien dat de landbouw al jaren op een dood spoor zit. De huidige landbouw is eindig en we moeten naar andere vormen kijken.” Ook voor boeren is het van belang dat de natuur weer op orde komt, benadrukt hij. „We staan dus niet lijnrecht tegenover elkaar. De boeren hebben ook baat bij een goede natuur.”

„Ga niet morrelen aan de stikstofdoelen”, benadrukt Teo Wams, directeur Natuurbeheer bij Natuurmonumenten. Hij denkt dat het ook voor boeren fijn zou zijn als zij nu eindelijk weten waar ze aan toe zijn. „Dit beleid zorgt voor onzekerheid, bij boeren, en ook bijvoorbeeld bij het bouwen van huizen. Bovendien kan de natuur het niet hebben. Ecosystemen staan op omvallen.”

Wams zegt dat hij bezorgd op weg ging naar het provinciehuis in Den Bosch. „De stikstofdoelen zijn al vastgesteld. Toch was het nodig om ‘zonder taboes’ dit gesprek te voeren met boeren, bemiddelaar Remkes en het kabinet. Dat maakte ons onrustig.” Uiteindelijk zegt hij dat hij wel gerustgesteld uit het gesprek kwam.

Remkes noemde het gesprek na afloop „een zinvolle exercitie”. Verder zijn de meeste andere natuurorganisaties ook tevreden. Mobilisation for the Environment (MOB) spreekt van een goed gesprek, net als onder meer Milieudefensie. Wel hadden veel clubs gehoopt dat in elk geval premier Mark Rutte ook aanwezig zou zijn, omdat hij ruim een week geleden wel bij het gesprek zat met de boeren.

Directeur van Greenpeace, Andy Palmen, zegt het gevoel van urgentie nog te missen bij bewindspersonen. „Er wordt maar gesproken over plannen maken en naar 2030 toewerken. De natuur staat in 2025 al op omvallen. Ecologen schreeuwen moord en brand, dan moet je nu ingrijpen en dat zie ik gewoon niet bij het kabinet.” De club waarschuwde voor juridische stappen als de stikstofdoelen worden afgezwakt. Dat is vooralsnog niet het geval. „We houden het hele dossier met juridische argusogen in de gaten.”