Joesjtsjenko winnaar Oekraïense verkiezingen
Oppositiekandidaat Viktor Joesjtsjenko is de winnaar van de zondag gehouden derde en afsluitende ronde van de Oekraïense presidentsverkiezingen.
Nadat maandagochtend ruim 90 procent van de stemmen was geteld, bleek Joesjtsjenko ruim 54 procent van de stemmen te hebben gekregen, terwijl zijn tegenkandidaat, premier Viktor Janoekovitsj, op 42 procent bleef steken. Joesjtsjenko heeft inmiddels de overwinning opgeëist.
De officiële verkiezingsuitslag zal door de Oekraïense centrale kiescommissie naar verwachting pas in de loop van de week worden bekendgemaakt, maar zou volgens analisten nauwelijks kunnen afwijken van de peilingen bij de stembureaus. Het verschil tussen beide kandidaten is ongeveer net zo groot als tijdens de stembuspeilingen bij de tweede verkiezingsronde op 21 november.
Ondanks grootschalige verkiezingsfraude riep de centrale kiescommissie Janoekovitsj toen toch tot winnaar uit. Pas na massale betogingen door de oppositie en bemoeienis door de internationale gemeenschap besloot het hooggerechtshof de verkiezingen ongeldig te verklaren en de tweede ronde opnieuw te houden.
De verkiezingen verliepen zondag relatief rustig. De door beide kandidaten voorspelde gewelddadigheden door aanhangers van hun respectievelijke tegenstanders zijn uitgebleven. Wel verzamelden zich in de loop van de dag in het centrum van de hoofdstad Kiev weer vele tienduizenden in oranje geklede aanhangers van Joesjtsjenko. Zij zeggen daar net zolang te zullen blijven totdat de autoriteiten de overwinning van de oppositiekandidaat zullen erkennen.
De meer dan 12.000 internationale verkiezingswaarnemers spreken wel van onregelmatigheden, maar op beduidend minder grote schaal dan tijdens de vorige verkiezingen. Alleen de waarnemers van de door Rusland geleide delegatie van het Gemenebest van Onafhankelijk Staten (GOS) menen dat er tijdens de laatste verkiezingsronde veel meer wetsovertredingen zijn gemaakt.
De pro-Russische premier Janoekovitsj was bij de vorige verkiezingen nog de favoriet van de Russische president Vladimir Poetin. Deze feliciteerde hem zelfs twee keer met de overwinning, ondanks dat duidelijk was dat er sprake was van grootschalige fraude. Dit leidde onder meer tot spanningen met het Westen.
De afgelopen weken heeft het Kremlin water bij de wijn gedaan en laten weten ook met de pro-westerse Joesjtsjenko te kunnen samenwerken. Die heeft op zijn beurt gezegd Rusland als de natuurlijke partner van Oekraïne te beschouwen en na zijn aantreden als president als eerste Moskou te zullen bezoeken.
Tegelijkertijd heeft Joesjtsjenko herhaald ook te streven naar het lidmaatschap van de EU en de NAVO. Janoekovitsj heeft zijn tegenstander gewaarschuwd dat de Russischtalige zuidoostelijke regio’s van Oekraïne daarom nooit zijn presidentieel gezag zullen accepteren. Sommige van deze regio’s bereiden referenda voor met als doel meer autonomie te verwerven.