Zelenski: internationaal recht voorkomt chaos in de wereld
Het is aan de internationale gemeenschap om te bepalen of Rusland wegkomt met oorlogsmisdaden in Oekraïne, en „in chaos leeft”. Dat zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski tegen de aanwezigen bij de Ukraine Accountability Conference in Den Haag.
Tijdens de conferentie werd gesproken over de vervolging van mensen die misdaden gepleegd hebben tijdens de invasie in Oekraïne. Volgens Zelenski is het mede aan de internationale gemeenschap of zij toestaat dat de mensheid „vermorzeld wordt door mensen die denken dat macht alles bepaalt” en „tirannen” hun gang laat gaan. De aanwezigen namen op zijn verzoek een minuut stilte in acht voor alle slachtoffers die op Oekraïense bodem zijn gevallen sinds 2014.
Zelenski herhaalde een oproep die de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba aan het begin van de conferentie ook al deed. Zijn regering wil dat er een speciaal tribunaal komt voor de misdaden die gepleegd zijn tijdens de invasie van zijn land. Dat zou in omvang „misschien alleen te vergelijken zijn met het tribunaal van Neurenberg”.
„Het is een heel terecht punt”, zei minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken na afloop van het congres. „We kijken hoe we zo’n tribunaal zouden kunnen inrichten. Als Nederland staan we hiervoor open. Het zal waarschijnlijk niet eenvoudig zijn.” Hij zei op zoek te zijn naar zoveel mogelijk steun in de internationale gemeenschap.
Zelenski riep de aanwezige landen verder op om geld en bezittingen van Russen af te pakken en ten goede van de wederopbouw van Oekraïne te laten komen, naar Canadees voorbeeld. Tijdens de afsluitende persconferentie benadrukte Eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) dat daar in Brussel al aan gewerkt wordt.
Het doel van de conferentie was om internationaal afspraken te maken over de vervolging van mensen die oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid hebben gepleegd in Oekraïne. Vooralsnog worden vooral Russen daarvan beschuldigd, maar als er voldoende bewijzen zijn voor misdaden gepleegd door Oekraïners, kunnen ook zij daarvoor veroordeeld worden. Het is aan het Internationaal Strafhof (ICC) om dat te beoordelen, benadrukte Hoekstra.
De Ukraine Accountability Conference werd georganiseerd door de Nederlandse regering met de Europese Commissie en het ICC. Naast Nederland en Oekraïne namen 47 landen en nog een aantal internationale organisaties deel, waaronder de Verenigde Naties. 45 van de landen werden het eens over een gezamenlijke politieke verklaring. Er werd ook geld en onderzoekscapaciteit om oorlogsmisdaden in beeld te krijgen toegezegd.