Normaal gesproken krijgt Anco de Visser, werkvoorbereider bij Traas Ongediertebestrijding, begin juli zo’n honderd overlastmeldingen per week. Dit jaar zijn het er vierhonderd, een aantal dat vaak pas half augustus, in de piek van het wespenseizoen, op de teller staat. „Ik verwacht dat het aantal meldingen de komende twee weken blijft stijgen. Maar daarna weet ik het niet.”

De wespenoverlast begint dit jaar zo vroeg doordat de eerste zes maanden van dit jaar de op-drie-na warmste zijn in driehonderd jaar, zegt bioloog Van Vliet, verbonden aan de Wageningen Universiteit. „De temperatuur bepaalt wanneer zij wakker worden uit hun winterslaap. Hoe warmer het is, hoe vroeger dat gebeurt. De weersomstandigheden in de eerste maand na haar ontwaken, zijn van invloed op haar overlevingskansen. Bij slecht weer overleeft ze het niet en ontstaat er ook geen wespennest.”

Doordat de temperaturen nu goed zijn voor de insecten, zou het zelfs kunnen dat sommige koninginnen een tweede nest proberen op te zetten, zegt Van Vliet. „Door klimaatverandering is het in september en oktober steeds vaker vrij warm. Daardoor neemt de kans op het succes van een tweede generatie in één jaar tijd toe.”

Overlast

Door het relatief warme weer in de eerste maanden van het jaar zijn veel koninginnen vroeg wakker geworden. Maar dat is niet de enige factor die bepaalt hoeveel van hen het voorjaar overleven. Van Vliet zag dat enkele jaren geleden met eigen ogen. „Ik had toen zelf een wespennest in mijn huis. Elke dag ging ik ervoor zitten om te tellen hoeveel dieren er per minuut in- en uitvlogen. Dat aantal nam met tachtig procent af nadat er buiten een flinke bui was gevallen. Vervolgens stierf het nest vanzelf uit. Het is dus niet zo dat hogere temperaturen altijd zorgen voor meer overlast van wespen.”

Vliegt een wesp in de buurt, blijf dan kalm, adviseert Van Vliet. „Bedenk dat het insect op zoek is naar zoetigheid om zich daarmee te kunnen voeden. Het heeft er geen belang bij om iemand te steken.”

Nuttig

Bovendien zijn de beesten nuttig, betoogt Van Vliet. Ze eten niet alleen zoetigheid, maar ook overlastgevende insecten, zoals vliegen en muggen. „Bij een groot nest kan het aantal prooien in de nabijheid ervan wel oplopen tot 100.000 per dag, laten oudere studies zien.”

Daarom vindt hij het niet nodig om elk wespennest te bestrijden. „Bevindt het zich bijvoorbeeld in een huis met kleine kinderen, dan snap ik dat je het nest weg wilt hebben. Maar in andere gevallen kan het fijn zijn om een exemplaar in de buurt te hebben, tegen overlast van andere insecten.”

Wel is de bioloog beducht voor de Aziatische hoornaar, een zogeheten invasieve exoot. „Dat soort wespen eet veel honingbijen. Er geldt dan ook in Europees verband een bestrijdingsplicht voor deze hoornaar.” Voor mensen zijn deze dieren niet gevaarlijker dan andere wespen.

De Visser van Traas Ongediertebestrijding zegt meer overlastmeldingen te krijgen van deze hoornaars. „Ze eten Nederlandse wespen op en richten soms slachtpartijen aan in bijenkasten. Zit er zo’n nest in de buurt van een imker, dan wordt die daar doorgaans behoorlijk zenuwachtig van.”