Het slot van het driedaagse staatsbezoek aan Oostenrijk is net zo zweterig warm als de eerste twee dagen. Maar koning en koningin beluisteren onverstoorbaar de ene na de andere presentatie en stellen tal van vragen.

Het ontbijt is een vroegertje, want het koningspaar moet met de trein mee. Van Wenen naar Graz, ruim tweeënhalf uur lang. Er wordt niet alleen naar buiten gekeken; er staan gesprekken met ministers op het programma, over duurzaamheid en innovatie.

Bij aankomst in Graz breekt gejuich los als het koningspaar door de stationshal loopt. Technologiebedrijf AVL is het eerste reisdoel. De motorkap van een elektrische vrachtauto staat open als wordt uitgelegd hoe het bedrijf oplossingen zoekt om de vervuiling in de transportsector te verminderen.

Klimmen

Na een ontmoeting met burgemeester Elke Kahr in het stadhuis wacht een stevige klim: over de keien van een smal straatje richting de Oude Universiteit. En intussen uitleg aanhoren, vragen stellen en naar gillende toeschouwers zwaaien.

In de aula van het universiteitsgebouw heeft de gouverneur van provincie Stiermarken een lunch klaarstaan.

Murinsel is het volgende reisdoel. Toen Graz in 2003 tot culturele hoofdstad van Europa werd uitgeroepen, is in de rivier die de stad splijt een eiland gebouwd: ijzerwerk in de vorm van een zeeschelp, 47 meter lang. Een loopbrug naar links, een loopbrug naar rechts; symbool van verbinding tussen de stadsdelen op beide oevers. Bert Groen legt het haarfijn uit voordat het koningspaar arriveert. Ooit was hij in Nijmegen directeur van het Instituut voor Oosters Christendom. Twintig jaar was hij hoogleraar theologie in Graz. Hij is er na zijn emeritaat blijven wonen.

De snelstromende Mur davert voorbij, en eindelijk is er een verfrissende bries. Die brengt niet alleen enige verkoeling, maar blaast ook een grote parasol omver, net niet bovenop het publiek. De schade is hersteld voordat het koningspaar de trap afkomt naar het kunstmatig aangelegde eiland.

Er volgt een humoristische presentatie van stadsplanner Stefan Bendiks. Hij laat een foto zien van de fiets die hij gebruikte tijdens zijn werkperiode in Rotterdam. En van de les die hij er geleerd zegt te hebben: als je in Rotterdam je fiets wilt behouden, moet het slot duurder zijn dan de fiets.

Gidsland

Nederland heeft ook –er komen nog meer foto’s– bruggen, paden en rotondes die alleen voor fietsen zijn bestemd of waar ze royaal voorrang krijgen. Uniek in de wereld, en voor Graz een voorbeeld, want de stad wil de milieuvervuiling tegengaan door het fietsen te bevorderen. De Nederlandse gasten horen het loflied op hun land welwillend aan.

Hun volgende bestemming is de klokkentoren hoog op de Slotberg. Een van de uitgehouwen gangen in de berg –even koelte– voert naar de lift, richting Bergstation. De klokkentoren is een fraaie achtergrond voor de fotoreeks die wordt gemaakt voordat het koningspaar van het uitzicht over de stad geniet.

Boerenprotest

Denken over duurzaamheid staat in een bijzonder licht nu Nederland op stelten staat door de boerenprotesten. Geweld en intimidatie kunnen volgens de koning „nooit de oplossing zijn voor een probleem. We lossen in Nederland problemen op door om tafel te gaan.” Boeren moeten wel perspectief hebben, zegt de koning. Hij wijst op de plaats van de agrarische sector in de Nederlandse geschiedenis; „ze zijn een deel van onze identiteit.”