In een conceptmemo van 9 februari 2020 die de NOS maandag publiceerde, staat dat de zorgcapaciteit „onvoldoende” was om een uitbraak het hoofd te bieden. De medewerkers schreven destijds dat voor de „gehele range van schattingen” de zorgvraag „uitstijgt boven de beschikbare capaciteit.”

In het schrijven schemerde ook al door dat het niet zou gaan lukken om met bron- en contactonderzoek het virus te stuiten. „Het helpt wel om een uitbraak af te remmen, niet om het te stoppen.” Zonder „extreme bestrijdingsmaatregelen” schatten de modelleurs in dat het aantal gevallen iedere vijf dagen zou verdubbelen.

Dat zou dus ook gelden voor het aantal ernstig zieke patiënten dat „zorg, ziekenhuisopname of beademing nodig heeft.”

Niet uitweiden

De medewerkers van het RIVM waarschuwden ook al voor het risico dat zorgmedewerkers besmet zouden raken, met afnemende zorgcapaciteit tot gevolg.

De opstellers van de memo wezen er verder op dat „een aanzienlijk deel van de besmettingen” al plaatsvindt voor de eerste ziekteverschijnselen. Ook daar zouden ze later gelijk in krijgen.

De memo van het RIVM is destijds door het ministerie van Volksgezondheid niet gedeeld met de ziekenhuizen. Zij konden zich op dat moment dus ook nog niet voorbereiden op de impact van de coronacrisis, blijkt uit het onderzoek van de NOS.

Over de rol van de RIVM-memo wil een woordvoerder van het ministerie niet uitweiden. „We zien geen reden om de route van deze specifieke memo verder uit te lopen, omdat verondersteld mag worden dat dit een van de scenario’s is die destijds zijn besproken”, zegt de woordvoerder.

Gemiste kans

Verschillende deskundigen, onder wie Diederik Gommers (Erasmus MC, destijds voorzitter van de NederlandseVereniging voor Intensive Care), Bart Berden (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) en Jan Kluytmans (UMC Utrecht), zijn onaangenaam verrast en vinden het een gemiste kans dat de informatie destijds niet is gedeeld met ziekenhuizen. „Als we dit hadden geweten hadden we een stuk eerder kunnen opschalen, dat zou veel stress hebben gescheeld”, zegt Gommers bijvoorbeeld.