Rapport: meer schepen vertrekken met vervuild dek bij Tata Steel
Inspectiediensten zien een toename van schepen die met een vervuild dek proberen te vertrekken bij Tata Steel in IJmuiden, of met een vuil dek over de Noordzee varen na een bezoek aan de staalfabriek. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) signaleert dit in een onderzoeksrapport en kondigt intensiever toezicht aan. Dat gebeurt zowel door inspecteurs ter plaatse als met drones.
Als een schip bijvoorbeeld na het afleveren van steenkool of ijzererts met een vuil dek gaat varen, kunnen resten die op het dek zijn achtergebleven in zee terechtkomen. „Het vuil of het residu kan namelijk door wind, regenval of de zeegang van boord spoelen”, legt de ILT uit. Dat komt neer op een illegale lozing. Schepen moeten daarom schoon vertrekken.
„De kapitein van een schip is verantwoordelijk voor de naleving van de wet- en regelgeving”, legt de ILT uit. Het varen met een vervuild dek is op zich niet verboden, mits de vervuiling in een andere haven wordt afgegeven. Maar het levert dus wel hogere risico’s op voor het zeemilieu.
Het Noordhollands Dagblad meldde in februari dat grote hoeveelheden kolen en erts vanaf schepen in zee worden geveegd. De krant maakte onder meer foto’s van zeelui die met bezems en kolenschoppen gemorste steenkool van het dek veegden. Op nader onderzochte beelden ziet de ILT echter geen bewijs dat echt sprake is geweest van overtredingen.
„We zien op de beelden niet dat het daadwerkelijk de haven in wordt geveegd”, legt een woordvoerster van de inspectie uit. „Het kan ook op de zijkanten van het schip terecht zijn gekomen, dat is niet te zien. We hebben geen beelden van wat er daarna mee is gebeurd.” Ook bij honderden eigen inspecties hebben de ILT en andere diensten „geen illegale lozingen geconstateerd door schepen bij het laden of lossen bij Tata Steel”.
Vervuilde schepen zijn dus wel herhaaldelijk gezien. Zo kwam de Kustwacht tussen 2017 en 2021 in totaal acht keer schepen met vervuild dek tegen die van Tata afkomstig waren. Havenbedrijf Port of Amsterdam, waaronder ook IJmuiden valt, kwam bij controles tussen 2019 en 2021 meerdere vieze scheepsdekken tegen. In totaal gebeurde dat bij controles 21 keer.
Tata Steel verwelkomt het rapport. „Er zijn forse beschuldigingen geuit en wij zijn blij met de duidelijkheid en uitkomsten van het onderzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)”, laat het bedrijf in een reactie weten. Tata benadrukt ook nog eens dat het bedrijf kapiteins van schepen er altijd op wijst dat het dek en de luiken schoon moeten zijn voor vertrek naar zee. „De wet en onze bedrijfsrichtlijnen zijn helder: onze haven en Noordzee mogen niet vervuild worden door het illegaal lozen van achtergebleven ladingresten steenkool of ijzererts.”