De plaatselijke autoriteiten stellen dat er 22 doden en 19 gewonden zijn gevallen bij de aanslag op een rooms-katholiek gebedshuis in Owo, in de zuidwestelijke staat Ondo. Gewapende mannen –van wie een aantal waren verkleed als kerkganger– openden zondag tijdens een pinksterdienst het vuur en gooiden met explosieven.

De kerkelijke autoriteiten houden het enkele dagen na het bloedbad vooralsnog op 38 doden. Volgens de bisschop van Ondo hebben veel mensen hun geliefden naar privéziekenhuizen gebracht. Andere mensen hebben de lichamen van hun overleden dierbaren meegenomen. Hierdoor zou het totaal aantal dodelijke slachtoffers mogelijk nog hoger uit kunnen vallen.

Ondertussen is de gruweldaad binnen en buiten Nigeria veelvuldig veroordeeld, onder meer door VN-secretaris-generaal Antonio Guterres. De veiligheidsdiensten worden aangespoord alles in het werk te stellen om de daders voor het gerecht te brengen.

Daar zit echter de moeilijkheid. Benamingen als „criminelen”, „terroristen” en „bandieten” vallen veelvuldig. Maar veel is nog altijd onduidelijk over de daders en hun motieven. De politie heeft nog geen arrestaties verricht en evenmin uitspraken gedaan over de identiteit van de aanvallers.

Vreedzaam

In Nigeriaanse media en onder de lokale bevolking doen verschillende verklaringen de ronde. Akinyinka Akinyoade waarschuwt ervoor te snelle conclusies te trekken. De Nigeriaan is onderzoeker bij het Afrika-Studiecentrum, verbonden aan de Universiteit Leiden. Hij zegt eerst het politieonderzoek af te willen wachten.

Akinyoade oppert wel aantal mogelijke verklaringen die onderzocht moeten worden. Een daarvan is of de aanslag bedoeld is om verdeeldheid te zaaien binnen de gemeenschap. Het zuidwesten van Nigeria wordt bevolkt door de etnische groep Yoruba, die ongeveer gelijk verdeeld is tussen moslims en christenen. De twee gemeenschappen leven vreedzaam naast elkaar.

Volgens de Amerikaanse analist Ebenezer Obadare past de aanslag in een groter patroon van geweld tussen gemeenschappen in heel Nigeria. De daders wilden met de aanval op de kerk „een religieuze boodschap uitdragen,” zei hij tegen de Washington Post. Ook onderzoeker Akinyoade sluit een religieus motief niet uit.

Islamitische terreur behoort daarmee tot de mogelijke verklaringen. In het noorden van het West-Afrikaanse land vinden geregeld bloedige aanvallen plaats van groepen zoals Boko Haram of Islamitische Staat in West-Afrika (Iswap). De aanval is echter niet opgeëist. Daarnaast komt in het zuidwesten dergelijk geweld nauwelijks voor. Ondo staat bekend als een van de meest vreedzame staten.

Vergelding

Wel is de regio verstrikt geraakt in een toenemend conflict tussen boeren en herders. Overwegend islamitische Fulani-herders die land zoeken om hun vee te laten grazen en boeren van andere etnische en vaak christelijke groepen die hun land willen beschermen botsen op een gewelddadige manier met elkaar.

Veel verklaringen voor de aanslag wijzen dan ook in die richting, hoewel hard bewijs ontbreekt. Adeyemi Olayemi, een wetgever in Ondo, stelde tegen de Britse krant The Guardian dat de aanval mogelijk een vergelding is geweest voor recente begrazingsbeperkingen in de deelstaat. Die werden ingevoerd na een toename van ontvoeringen.

Akinyoade wil ervoor waken zonder deugdelijk bewijs Fulani de schuld te geven. „Zij worden vaak haast automatisch aangewezen als de dader van zulke moordpartijen in andere delen van Nigeria.”