Schoten klinken, kruitdamp stijgt op. Boven de Van Ghentkazerne in Rotterdam hangt een Cougarhelikopter. Elitemilitairen verijdelen een poging van vijandelijke manschappen –met bivakmuts– om de Defensienota buit te maken.

De demo van de special forces, woensdag, vindt plaats voorafgaand aan de presentatie van de Defensienota. Na hun kordate optreden, overhandigen de vechtjassen de nota veilig aan minister Kajsa Ollongren, staatssecretaris Christophe van der Maat en generaal Onno Eichelsheim.

De Defensienota ”Sterker Nederland, veiliger Europa” doet uit de doeken waar de krijgsmacht de komende jaren 5 miljard euro extra aan uitgeeft. „Een historische mijlpaal”, zeggen Ollongren en Eichelsheim over de grootste defensie-investering sinds de Koude Oorlog.

De miljardenimpuls is geen overbodige luxe. „De oorlog in Oekraïne drukt ons met de neus op de feiten”, verklaarde Ollongren. „Vrede en veiligheid zijn niet vanzelfsprekend.” Defensie wil volgens de minister niet alleen meer, maar vooral slimmer investeren. „Ambitieus, maar realistisch.”

Sneller en langer

De Defensienota voorziet in versterking van de gevechtskracht, uitbreiding van luchttransport en herstel van voorraden. Munitie bijvoorbeeld. En reservedelen. Het hoofddoel is duidelijk. „Defensie moet sneller, vaker en langer kunnen optreden.”

De lijst investeringen is lang en divers: van sportschoenen tot langeafstandraketten. Defensie schaft onder andere zes F-35’s, vier MQ-9 Reaperdrones en een serie kruisraketten aan, zo lekte eerder deze week al uit. De zes extra gevechtsvliegtuigen vullen een derde F-35-squadron.

De landmacht vervangt of moderniseert „bijna alles wat rijdt en rolt”, meldt de Defensienota. Om in het gevecht „een beslissende klap” te kunnen uitdelen krijgen de 43 Gemechaniseerde Brigade en 13 Lichte Brigade extra vuurkracht van zware infanterie. Defensie zet de Pantserhouwitsers uit de opslag operationeel in. Een extra Patriotbatterij moet de luchtverdediging versterken.

Grote afstand

De oorlog van de toekomst vindt op grotere afstand plaats, verduidelijkt generaal Eichelsheim in Rotterdam. Defensie voorziet de F-35-gevechtsvliegtuigen, de fregatten en onderzeeboten daarom van moderne langeafstandsraketten. Bovendien krijgen fregatten –en toekomstige onbemande oorlogsschepen– meer geavanceerde wapensystemen om ballistische raketten te detecteren en uit de lucht te schieten.

Opvallend is dat Defensie pakweg 50 tot 200 miljoen euro uittrekt om de huidige F-16’s langer in de lucht te houden. Om beschikbaarheid en bereik te vergroten, vervangt de luchtmacht de verouderde vloot C-130-transporttoestellen. Bovendien komt er een kist bij. Defensie gaat verder de reusachtige onbemande MQ-9 Reapertoestellen bewapenen. „Dat versnelt het bereiken van gewenste militaire effecten.”

Special forces

Voor de ondersteuning van commando’s en mariniers richt Defensie een gespecialiseerde helikoptereenheid in. De huidige Cougar moet daarbij op termijn plaatsmaken voor een betere heli; merk, type en aantallen zijn nog niet bekend. Om „een snelle klap” te kunnen uitdelen integreren het Korps Commandotroepen en 11 Luchtmobiele Brigade in het SOF/Rapid Reaction Command van de landmacht.

Nederland schaft, ondanks de miljardeninvesteringen, geen eigen tanks aan. De landmacht moet nauwer optrekken met Duitsland: van samenwerking naar integratie en specialisatie. Duitsland levert tankcapaciteit, Nederland vuursteuncapaciteit.

Samenwerking

In Europa zal „vergaand, vergaand” worden samengewerkt, zegt generaal Eichelsheim. De landmacht gaat nog veel verder integreren met de Duitsers, de marine nog nauwer samenwerken met de Belgen, Duitsers en Britten. En de luchtmacht met Noorwegen en Duitsland.

De krijgsmacht moet in crisistijd „snel en robuust” kunnen handelen. Met de investeringen en modernisering uit de Defensienota is de krijgsmacht volgens de Commandant der Strijdkrachten „gereed voor het gevecht van vandaag en de toekomst.”