Noodgreep om steun Kamer te vergaren voor bindend referendum
In een ultieme poging om voldoende steun in de Tweede Kamer te krijgen voor de invoering van een correctief bindend referendum, wordt het huidige initiatiefvoorstel van de SP gesplitst. Het is niet zeker dat het gesplitste wetsvoorstel wel op de benodigde tweederdemeerderheid van de Kamer kan rekenen, maar zonder ingreep haalt de wet het hoogstwaarschijnlijk helemaal niet.
VVD en CDA hebben in de tweede termijn van het debat over de invoering van het correctief bindend referendum opnieuw laten weten tegen het initiatiefvoorstel te gaan stemmen. De SGP heeft medio april al aangeven tegen te gaan stemmen. D66-Kamerlid Joost Sneller opperde woensdag in het debat het initiatiefwetsvoorstel te splitsen, in de hoop CDA’ers alsnog mee te krijgen.
Renske Leijten heeft daarop besloten haar huidige initiatiefwetsvoorstel te splitsen. Een deel van het opgeknipte wetsvoorstel behelst de landelijke invoering van een correctief bindend referendum. Het tweede deel gaat over de invoering van zo’n referendum voor gemeenten en provincies. In het huidige wetsvoorstel wordt dat gelijktijdig geregeld.
Sneller weet dat het CDA verdeeld is over de wenselijkheid van een bindend correctief referendum. In het provinciaal CDA-verkiezingsprogramma van 2018 is invoering ervan opgenomen. De CDA-Kamerfractie voelt er niets voor. Splitsing van de initiatiefwet „zou fracties de mogelijkheid geven om gemeenten wel de kans te geven om een correctief bindend referendum in te voeren, zonder dat die ook landelijk wordt ingevoerd”, stelt Sneller.
Het splitsen van een initiatiefwetsvoorstel, als dat een grondwetswijziging betreft, is „een vrij unieke situatie”, stelde minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken in het debat. Voor het laatst gebeurde dat in 2005, bij het voorstel tot invoering van gekozen burgemeesters. Dat voorstel is toen in de Eerste Kamer gesneuveld.
Het SP-Kamerlid Michiel van Nispen heeft alvast om een hoofdelijke stemming gevraagd. „Ik heb mijn hoop gevestigd op individuele leden van VVD en CDA.” Als het wetsvoorstel wordt gesplitst - de Tweede Kamer moet daar mee instemmen - wordt dinsdag niet over de twee wetsvoorstellen gestemd.
Voor beide wetsvoorstellen moet in zowel de Tweede als in de Eerste Kamer een tweederdemeerderheid voor zijn. Het betreft namelijk een grondwetswijziging. Als de Tweedekamerfracties van VVD, CDA en SGP tegenstemmen, samen 51 van de 150 zetels, worden de benodigde 100 voor-stemmen net niet gehaald.