De hoogste rechter bepaalde in december nog dat de manier waarop de zogeheten vermogensrendementsheffing wordt geheven, niet door de beugel kan. Spaarders betaalden namelijk belasting over fictief rendement dat ze nooit hadden behaald. Maar die uitspraak geldt alleen voor mensen die tijdig hun beklag hadden ingediend.

Voldoe je daar niet aan dan bestaat er volgens de Hoge Raad ook geen recht op wat bij de fiscus „ambtshalve vermindering” wordt genoemd. Een verzoek daartoe had nog een uitkomst kunnen bieden, maar er zitten speciale voorwaarden aan. En daar wordt niet aan voldaan omdat iemands aanslag in zo’n geval al onherroepelijk is vast komen te staan voordat de Hoge Raad eind vorig jaar met zijn conclusies kwam.

Staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) werkte al aan compensaties. Zo’n 60.000 spaarders die bezwaar hadden gemaakt tegen de belasting voor de belastingjaren 2017 tot en met 2020 krijgen voor 4 augustus automatisch geld teruggestort. Maar voor mensen die niet op tijd bezwaar hadden ingediend en van wie de aanslag al vaststaat, is nog geen herstelregeling opgetuigd. Het kabinet wilde daarvoor eerst deze nieuwe uitspraken van de Hoge Raad afwachten, want met de compensaties zijn sowieso miljarden euro’s gemoeid.

In een reactie op Twitter zegt Van Rij dat het goed is „dat deze uitspraak er nu al is”. Nu kan het kabinet „zorgvuldig bestuderen of en hoe herstel kan worden geboden aan niet-bezwaarmakers”, aldus de bewindsman. Wat het kabinet uiteindelijk besluit, laat het uiterlijk op Prinsjesdag weten.

Dat de fiscus juridisch niet is verplicht om alle gedupeerde spaarders te vergoeden, hoeft niet te betekenen dat dit niet alsnog gebeurt. Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers, wees er voorafgaand aan de uitspraken van vrijdag op dat de staatssecretaris hoe dan ook de mogelijkheid heeft om ook die andere mensen te vergoeden. Dat zou de bewindsman volgens hem altijd nog kunnen doen via een politiek besluit. Hij voegde daaraan toe dat het eigenlijk „niet eerlijk” en „niet netjes” zou zijn als de staatssecretaris zou weigeren om voor iedereen die het betreft, met geld over de brug te komen.