Kort gezegd: Rusland heeft de duur van de oorlog schromelijk onderschat en blijkt te veel te leunen op buitenlandse technologie. Voor veel vitale componenten van geavanceerde wapens is Rusland afhankelijk van het buitenland.

Oekraïne produceert vanouds vrijwel alle cruciale componenten voor de Russische wapens: gasturbines voor schepen komen uit Mykolayiv, helikoptermotoren uit Zaporitzja, richtapparatuur voor T-72-tanks uit een instrumentenfabriek in Izjoem en kruisraketten uit Charkiv. Daarnaast is de Russische wapenindustrie afhankelijk van Duitse microprocessors. Zowel Duitsland als Oekraïne kijken wel uit om ze aan Rusland te leveren.

Verder komt de helft van de componenten voor de Russische intercontinentale ballistische raketten uit Oekraïne. De oorlog raakt dus op termijn ook de inzetbaarheid van de nucleaire strijdmacht van Rusland.

Ook de internationale sancties hakken erin bij de Russische militaire ondernemingen. Meer dan twintig van die bedrijven kampen met een tekort aan onderdelen en componenten. Onder meer Vimpel, dat raketten voor vliegtuigen produceert, en Uralvagonzavod, het enige Russische bedrijf dat tanks maakt, hebben hun productie moeten opschorten. Ook de Ulyanovskfabriek die luchtafweersystemen zoals de Buk, Toengoeska en Pantsir in elkaar schroeft, is stilgevallen.

Bijkomend probleem is dat Rusland de hoogtechnologische onderdelen op korte termijn niet zelf kan maken of importeren, aldus Britse inlichtingendiensten. Naast alle verliezen aan materieel moet het Russische leger vanwege een nijpend gebrek aan reserveonderdelen onderhoud achterwege laten, wat de inzetbaarheid van het materieel beperkt. Beschadigde voertuigen worden nu opgeslagen om die later te repareren.

Het is opmerkelijk dat John Hardie, analist voor de Amerikaanse Foundation for Defense of Democracies, verwacht dat de westerse sancties op korte termijn weinig effect zullen hebben op de oorlog.

De Russen kunnen oorlog voeren tot hun voorraden op zijn. De aantallen afgeschoten raketten zijn enorm. Tot 19 april had Rusland volgens het Pentagon al 15.480 raketten afgeschoten op Oekraïense doelen, waarvan overigens slechts 40 procent doel heeft getroffen.

Elke raket die de Russische troepen afschieten, kan niet in hetzelfde tempo worden aangevuld, vanwege het gebrek aan cruciale onderdelen… Volgens een analist op Twitter is een tekort aan geleide raketten de reden dat Rusland ook antischipraketten inzet tegen landdoelen.

Het Russische leger zal andere kanalen moeten aanboren. Geen Oekraïner zal de Russen de raketten leveren waarmee ze later zijn huis in puin kunnen schieten. Saillant detail: Oekraïense troepen hebben Chinese geweren aangetroffen in verlaten Russische kampementen.

Logistiek

Niet alleen het gebrek aan onderdelen bezorgen de Russen hoofdbrekens, het tweede zorgenkind is de logistiek. Deels komen die problemen door keuzes die de Russen in de jaren 80 gemaakt hebben. Zo heeft de T-80-tank geen dieselmotor, zoals de T-72 en T-90, maar een gasturbine die op benzine draait. Het Russische leger moet dus twee brandstoffen, diesel én benzine, naar het front brengen. Logistiek gezien is dat nogal onhandig. Veel T-80-tanks zijn dan ook wegens brandstofgebrek verlaten en onbeschadigd in handen van het Oekraïense leger gevallen .

Daarnaast heeft het leger te velde ook rantsoenen, munitie, brandstof en medische hulpmiddelen nodig. Gemiddeld gebruikt elke Russische soldaat ongeveer 200 kilogram aan voorraden per dag. Rusland heeft meer dan 150.000 troepen naar Oekraïne gestuurd. Dagelijks gaat het om 30.000 ton voor het hele leger. Over aanvoerlijnen die tot 120 kilometer lang zijn. Die blijken erg kwetsbaar voor Oekraïense aanvallen. Massaal lijden de Russen aan het front aan gebrek aan voedsel, brandstof en reserveonderdelen. „Ze hebben enorme problemen met hun bevoorrading”, vat de Oekraïense brigadegeneraal Kyrylo Budanov, hoofd van de Oekraïense inlichtingendienst GUR, de toestand samen.

Slagkracht

Dat de verliezen er bij de Oekraïners minder sterk inhakken, heeft minstens twee oorzaken: ze verliezen getalsmatig minder materieel; en terwijl de Russische troepen worstelen met tekorten, beschikken de Oekraïners over een continue aanvoer van wapens en reserveonderdelen uit het Westen. Duizenden antitankraketten, tientallen zware kanonnen en miljoenen stuks munitie zijn al afgeleverd. Slowaakse MiG-29-straaljagers en Poolse T-72-tanks staan klaar om de grens over te gaan. En er volgt nog meer, zoals de aangekondigde zware Excaliburs, satellietgeleide granaten uit Canada.

De effectiviteit van al die wapens doet het moreel van de Russische troepen geen goed. Sterker, die baart de Russen grote zorgen, liet Andrei Kortunov zich onlangs ontvallen. Hij is directeur-generaal van de Russische Raad voor Internationale Zaken, een onderzoeksorganisatie van het Kremlin. „Het lijkt erop dat de Verenigde Staten en het Westen in het algemeen de grenzen van de Russische tolerantie testen als het gaat om wapenleveringen”, zei Kortunov. „Het is duidelijk dat deze hoeveelheden al zo belangrijk zijn dat ze het verloop van de vijandelijkheden kunnen beïnvloeden. En dit geeft aanleiding tot bezorgdheid.”

Sergei Ryabkov, een Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, beschuldigde de VS ervan Rusland te belemmeren in de uitvoering van de ”speciale militaire operatie” in Oekraïne. Wat hem betreft zijn NAVO-voertuigen die wapens over Oekraïens grondgebied vervoeren „legitieme militaire doelen”, zei hij tegen het Russische staatspersbureau Tass.

Vanuit Russisch oogpunt is die reactie goed te begrijpen. Hun gemoderniseerde T-72- en T-80-tanks en de nieuwere T-90-tanks zijn geen partij gebleken voor de Britse NLAW-raketten en de Javelin-antitankraketten uit de VS. Veel van die tanks eindigen hun carrière op het slagveld met een afgeschoten koepel. .

Al met al is het Russische materieel op het slagveld niet bestand tegen de Westerse wapens, en het enorme Russische leger beschikt niet over de slagkracht waarvoor het Westen zo beducht was. „Het leger is van slechte kwaliteit, met slecht leiderschap en slechte logistiek”, luidt de vernietigende conclusie van de Amerikaanse oud-kolonel Joel Rayburn.

Toch moet de Russische beer niet worden onderschat, meent de Amerikaanse luchtmachtgeneraal Charles Brown. „Het feit dat ze met conventionele wapens tobben, kan de Russen ertoe verleiden om de risico’s van het gebruik van nucleaire, chemische of biologische wapens voor lief te nemen. Dat zou de oorlog een stuk onvoorspelbaarder maken.”