Voordat Kuiken haar politieke avontuur in november 2006 begon, had ze daar enige aansporing voor nodig. PvdA’er en partijprominent Jeltje van Nieuwenhoven, Kamervoorzitter van 1998 tot 2002, gaf haar het beslissende duwtje. Van Nieuwenhoven spoorde de twijfelende Kuiken aan gewoon ja te zeggen toen ze moest beslissen over haar kandidatuur voor de Kamerverkiezingen. Als iedere vrouw zo zou twijfelen, komen er nooit meer vrouwen in de politiek, redeneerde de oud-Kamervoorzitter.

Kuiken komt uit een politiek rood nest, zei ze eerder in een interview met Het Parool. Ze is zonder vader opgegroeid. Hij verliet haar moeder terwijl die nog in verwachting was. Eén keer in haar leven heeft ze haar vader ontmoet, daarna nooit meer.

Deze omstandigheden zorgden ervoor dat Kuiken opgroeide in een thuissituatie waar het financieel gezien erg krap was. Geldzorgen maakte ze van dichtbij mee.

Het verbeteren van de positie van kinderen die in armoede opgroeien, is haar persoonlijke drijfveer. Door haar thuissituatie is ze mede om die reden de politiek ingegaan. „Een op de negen kinderen groeit op in armoede. Dat gaat me aan het hart, want ooit was ik één van hen”, schrijft ze in een verklaring over wat ze wil bereiken als fractievoorzitter van de PvdA. Ook minder ongelijkheid en meer bestaanszekerheid zijn doelen waarom Kuiken sociaaldemocraat is geworden, verklaart ze.

Met inmiddels ruim vijftien jaar ervaring valt Kuiken met een elfde plaats net buiten de top-10 meest ervaren Kamerleden. Ze voerde onder meer het woord over veiligheid, criminaliteit, asiel en migratie en zorg. Voor ze in de Kamer kwam was ze enkele jaren werkzaam op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Kuiken was al eerder fractievoorzitter van de PvdA. Na het vertrek van Diederik Samsom, die de strijd om het lijsttrekkerschap verloor van Lodewijk Asscher, nam ze vanaf december 2016 voor enkele maanden de honneurs waar.

Progressieve krachten

De opgaven waar Nederland voor staat wil Kuiken aanpakken door „de progressieve krachten in dit land te bundelen.” Daarmee doelt ze in eerste instantie op het versterken van de samenwerking met GroenLinks. Om van ‘links’ weer een factor van betekenis te maken in de politiek zal echter meer nodig zijn dan een samensmelting tussen deze twee partijen. Met name in de grote steden staat de PvdA voor de uitdaging om de band te herstellen met al die kiezers die zich in hun wijk niet meer thuis voelen en intussen bij allerlei lokale, populistische groeperingen zijn beland.

Of Kuiken daartoe in staat is, is de vraag. Het scenario is reëel dat de partijtop bij de volgende Kamerverkiezingen anderen zal vragen een stap naar voren te doen. Bijvoorbeeld eurocommissaris Frans Timmermans of de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman. Hoe dan ook, vooralsnog staat ze voor de taak de zichtbaarheid van de PvdA te vergroten. Aan die uitdaging heeft ze, gezien de versplintering in de Tweede Kamer, haar handen voorlopig meer dan vol.