West-Oekraïne speelt een onmisbare rol in de oorlog tegen Rusland. Hier worden westerse hulpgoederen ontvangen, opgeslagen en verder vervoerd naar oorlogsgebied.
Een wit bestelbusje rijdt het plein op, helemaal tot aan de ingang van het theatergebouw. Een voor een halen mannen in zwarte jacks de bruine dozen eruit en zetten die binnen neer. Daar worden de dozen naar de juiste plek gebracht op de begane grond van het complex midden in de Noordwest-Oekraïense stad Loetsk.
Die begane grond is onderverdeeld in zones, laat coördinator Olga Karaban zien. Bij de ingang staan dozen met batterijen en is er ruimte vrijgemaakt voor spullen voor het Oekraïense leger, zoals slaapzakken, schoenen en kniebeschermers. De garderobe is de plek voor medicijnen, al liggen er ook zakken suiker. In het midden van de begane grond potten jam, thee, macaroni en droge soep.
Het theater transformeerde sinds de oorlog in Oekraïne tot voorraadkast. Humanitaire goederen komen vanuit de Europese Unie via Polen over de weg het land binnen. Op verschillende locaties in West-Oekraïne worden de spullen opgeslagen, gesorteerd en van hieruit naar vluchtelingen of naar inwoners van belegerde steden en dorpen gebracht. Daarmee heeft de regio zich ontpopt tot een onmisbare opslagplaats voor de rest van het land in de oorlog tegen Rusland.
Onmisbare hulp
De opslagplaats in het theatergebouw van Loetsk is uit zijn jas gegroeid en dat zegt iets over de toename van hulp aan Oekraïne. Het krioelt van de mensen, als een bijenkorf. Ze lopen in en uit, sjouwen met dozen. Eerst liepen er tien vrijwilligers rond, nu gaat het om honderden. „We begonnen hier op de tweede dag van de oorlog met een kleine opslagplaats. Het theater is bij alle inwoners bekend. Ze weten waar ze moeten zijn om te helpen”, zegt Karaban (29). „Sindsdien komen er alleen maar meer goederen binnen.”
Het gaat om onmisbare hulp voor Oekraïners in oorlogsgebied, meent Karaban. „Veel mensen in de steden zitten permanent in schuilkelders en kunnen niet aan eten komen. Of ze zitten zonder elektriciteit.” Vandaar de zaklampen in een doos.
„De mensen daar hebben helemaal niets. Als ze niet kunnen eten, overleven ze het niet”, meent Oleg Moroz (51). De ondernemer brengt de goederen dieper Oekraïne in, naar de belegerde steden. Aan de Oekraïense militairen bij de controleposten vraagt hij of de wegen veilig zijn. „We proberen de risico’s zo klein mogelijk te maken.”
Tekort
In het regionale ziekenhuis van de West-Oekraïense stad Lviv haalt hartchirurg Oleksii Misjakivski een oranje tourniquet tevoorschijn, een knelverband dat om een arm of been wordt aangelegd om zeer ernstige bloedingen te stoppen. De tourniquet heeft Misjakivski’s ziekenhuis te danken aan een Nederlandse vereniging van 29 regionale ziekenhuizen. Zij zijn begonnen met een actie om medische hulpmiddelen en medicijnen in te zamelen, te vervoeren en af te leveren bij Oekraïense ziekenhuizen. Misjakivski (37) staat hierover in nauw contact met de Nederlandse vereniging.
De goederen gaan vervolgens door naar steden als Charkiv, Dnipro, Zjitomir, vertelt de hartchirurg in zijn werkkamer. Ze hebben daar een tekort aan paracetamol, antibiotica en insuline. Maar ook waterfilters zijn welkom.
Bij de levering van de goederen is soms haast geboden. „In zulke gevallen belt onze ziekenhuisdirecteur naar de Oekraïense grenspost, zodat de spullen niet uitgebreid worden gecontroleerd. Op sommige momenten valt er geen tijd te verliezen.”
Misjakivski draait overuren. Hij is vermoeid, met donkere kringen onder zijn ogen. Gedurende het interview vraag hij om een paar minuten rust en loopt weg. In oorlogstijd beginnen zijn dagen om 7 uur, soms om 6 uur. Na zijn werkdag in het ziekenhuis is hij te vinden in de opslagplaats op een andere locatie in Lviv. Tot uiterlijk 21.30 uur, zodat hij op tijd thuis is voordat de avondklok om 22.00 uur ingaat.
Militair doel
Zijn ziekenhuis staat in de oorlogsstand. Er liggen een paar gewonde soldaten. Verder moet het de helft van de bedden vrijhouden voor militairen, vertelt Misjakivski. Achter de ramen liggen zandzakken. Het ziekenhuis beschikt over twee schuilkelders.
Misjakivski beaamt dat West-Oekraïne essentieel is als opslagplaats voor de rest van het land. Maar hij zegt dat liever niet hardop. „Als je er te veel de nadruk oplegt, trekt het de aandacht van Rusland. Moskou kan de aanvoerlijnen en de opslagplaatsen beschouwen als een militair doel om aan te vallen.”
Zijn vrees is dat de stroom aan westerse hulpgoederen opdroogt en de opslagplaatsen in West-Oekraïne leeg raken. Helemaal als zijn land verzeild raakt in een langdurige oorlog. „De hulp aan geld en medicijnen uit het Westen is niet oneindig”, beseft hij. „Hoe minder hulp we krijgen, hoe minder mensen we kunnen helpen en redden.”