Dini van Dommelen (62), archiefspecialist bij gemeente Gouda

„Ik hink op twee gedachten. Vanuit duurzaamheidsoogpunt kan ik me zeker vinden in deze maatregel. We moeten allemaal iets doen voor het klimaat. Ik wil alleen niet dat de temperatuur mij gaat hinderen in het werk. In ons kantoor hebben we klimaatbeheersing en ik heb nu al last van de blazende ventilatie. Deze staat harder sinds de coronamaatregelen om de luchtcirculatie te verbeteren. Het lijkt me niet prettig als dat nog meer gaat worden.

Ik denk dat de overheid met deze maatregelen een goed voorbeeld wil geven. Het is raar om bedrijven op te roepen tot actie en zelf niets te doen.

Zelf zit ik niet op een koelere werkplek te wachten. Ik zit nu al vaak met een sjaaltje om. Moet ik straks in mijn ski-jas gaan zitten? De afgelopen week scheen de zon vaak op het gebouw, dan gaat het goed.

De maatregel om in de zomer minder te gaan koelen, vind ik wel prima. Het is natuurlijk belachelijk dat als het buiten 30 graden is, het dan binnen 20 graden of lager moet zijn. Ik zit dan niet graag in een zomerjurk. De airco mag wel een tikje minder van mij. Dat koelen kost ook gigantisch veel stroom.

Als de temperatuur toch omlaag gaat, trek ik kleding aan met verschillende laagjes. In de zomer heb ik straks wel het voordeel dat ik geen trui, vest of dikke sokken meer aan hoef te doen.”

Thera Balfoort (29), programmacoördinator Nationaal Programma Onderwijs bij ministerie van OCW

„Ik vind het voorstel van het kabinet heel goed. Alleen al omdat de kantoren sinds corona, met het thuiswerk­advies, minder gevuld zijn, is het niet efficiënt om volop te stoken.

De maatregel zet zeker zoden aan de dijk in ons kantoor met 29 verdiepingen. Het is een mooie communicatiecampagne van de overheid: we gaan het met elkaar doen; iedereen kan zijn steentje bijdragen. Dat zorgt voor bewustwording, denk ik.

Voor mij is de maatregel niet heel fijn, omdat ik het vrij snel koud heb. Maar in de zomer zal het met minder koeling juist wat warmer worden, dat kan ik wel waarderen. Ik weet ook niet of ik een goede graadmeter ben. Vooral ouderen en vrouwen schijnen meer last te hebben van kou op de werkvloer.

Het lijkt mij vrij makkelijk om mijn kleding aan te passen op twee graden koeler. Ik doe dan bijvoorbeeld een extra shirt aan onder een blouse. Dat hoeft niet ten koste te gaan van de manier waarop je eruitziet. Mensen lopen er echt niet ineens bij als poolbewoners.

Ik zou alleen niet zo snel in een jas gaan zitten op kantoor, dat staat niet heel open en betrokken. Het lijkt dan alsof je elk moment weer wilt vertrekken. Laten we niet overdrijven: 19 graden is een prima temperatuur.”

Henri Pool (34), strategisch communicatieadviseur bij gemeente Waddinxveen

„Tegen deze maatregel kan ik niets hebben. Zeker in het kader waarin de overheid die plaatst. De oproep wordt sterk gekoppeld aan de oorlog in Oekraïne. Iedereen wil er op dit moment z’n steentje aan bijdragen om erger leed te voorkomen. Ik denk dat de boodschap heel anders ontvangen zou zijn als de overheid dit geopperd had in vredestijd. Dan hadden veel mensen gezegd: Wat een betutteling, dat maken we zelf wel uit.

Ik ben geen expert, maar draag graag mijn steentje bij. Of het echt effect heeft als we thuis en op kantoor de thermostaat wat lager zetten, betwijfel ik. De echte grootverbruikers van energie zijn de industrie en het vliegverkeer, lijkt me. Als zij gaan besparen, maken we pas echt meters.

De temperatuur op kantoor hoeft van mij zeker niet hoger. Ik vind het prima als het wat koeler wordt. Maar ik ben wel benieuwd wat het straks betekent in de zomer. We zijn als kantoormedewerkers wel een beetje verwend met de klimaatbeheersing. Ik verwacht dat er dan meer klachten zullen zijn over de hogere temperaturen. Op warmte kun je je minder goed kleden.

Ik zal door deze maatregel niet veel veranderen aan mijn kleding. Ik heb altijd een jasje aan op kantoor, in de winter zal ik er misschien een trui of vest onder doen. ’s Zomers kan het jasje uit.”

Prof. dr. Hein Daanen, hoogleraar thermofysiologie aan de VU Amsterdam

„Mensen kunnen prima functioneren in een kantoor met een wat lagere temperatuur. Ze moeten zich alleen wat aanpassen om een constante lichaamstemperatuur te houden. Bij een lagere omgevingstemperatuur moet je wat meer kleding dragen of meer bewegen om die balans te handhaven. Met bewegen produceer je meer warmte en met kleding zorg je dat er minder warmte wordt afgegeven.

In het algemeen worden de cognitieve prestaties van mensen beter als de omgevingstemperatuur aan de lage kant is. Bij examens moet de zaal niet te warm zijn. Dan worden studenten suffig en minder geconcentreerd.

Uit onderzoeken komt naar voren dat vrouwen de omgeving vaak als kouder ervaren dan mannen. Vrouwen hebben over het algemeen iets minder spiermassa en daarin zit een deel van de warmteproductie. Vrouwen hebben ook eerder last van koude handen en voeten. Bij hen kun je dus wat meer klachten verwachten over lagere temperaturen op kantoor. Dat geldt ook voor ouderen, die raken warmte makkelijker kwijt.

Als het koud is, adviseer ik isolerende kleding te dragen. Ook is het belangrijk om je dan in laagjes te kleden. Als je het dan toch warm krijgt, doe je een laagje uit. Kantoormedewerkers kunnen het beste zorgen voor flexibiliteit in kleding. In Nederland zijn de kledingvoorschriften op kantoren over het algemeen niet zo strikt. Ik zou zeggen: Benut die vrijheid.”