’Koninklijk Huis voorbeeldig in vormgeven kerkdiensten’
Uitvaart– en huwelijksdiensten van leden van het Koninklijk Huis laten het grote publiek door hun soms eigenzinnige vormgeving zien dat liturgie met het leven te maken heeft en een voortgaande traditie is die kan veranderen. Dat zei dr. M. Barnard, kerkelijk hoogleraar liturgiek namens de Protestantse Kerk in Nederland aan de Universiteit Utrecht, vrijdag aan de vooravond van de uitvaart van prins Bernhard.
Vooral de uitvaartdienst van koningin Juliana, die duidelijk maakte dat de oud–vorstin zich met haar spirituele interesses buiten de protestantse paden begaf, liet zien dat liturgie niet volgens het boekje hoeft te gaan. Van zulke diensten, die rechtstreeks op televisie worden uitgezonden, gaat volgens Barnard niet ten onrechte de suggestie uit dat mensen kerkelijke rituelen tot op zekere hoogte zelf kunnen vormgeven.
In die zin heeft het Koninklijk Huis een voorbeeldfunctie, zei de theoloog. Koninklijke uitvaart– en huwelijksdiensten bieden volgens hem „liturgie op het scherpst van de snede" doordat ze heel concreet ingaan op het leven van de overledene of het bruidspaar. „Het Koninklijk Huis is wat dat betreft voorbeeldig doordat het laat zien hoe kerkdiensten op het snijpunt van het menselijk leven en het evangelie kunnen plaatsvinden."
Televisiekerkdiensten hebben volgens Barnard grote invloed op het beeld en de verwachtingen die het grote publiek van de kerk hebben. Zo kan sinds de uitvaartdienst van prinses Diana, waar Elton John het lied Candle in the wind ten gehore bracht, geen predikant of priester het nog maken om popmuziek bij een uitvaart te weigeren.
Het gevaar van de perfect geregisseerde kerkdiensten van het Koninklijk Huis is wel dat mensen daardoor te hoge verwachtingen krijgen van wat de kerk te bieden heeft, aldus Barnard. In de gemiddelde dorpskerk zijn de locatie, de muziek, de koorzang en de preek meestal minder perfect dan tijdens zulke televisiekerkdiensten.