Een stemmal is een mal met voelbare cijfers en braille waar het stembiljet door medewerkers van het stembureau in wordt gelegd. Via een zogenoemde soundbox met koptelefoon krijgt de kiezer te horen welke partijen en kandidaten op de lijsten staan. Die kan de kiezer dan opzoeken door de gaatjes in de mal te tellen.

„Het liefst zien wij natuurlijk in elke gemeente ten minste op één stembureau een stemmal. Maar het ding is kostbaar, dus het is logisch als dat niet overal haalbaar is”, zegt een woordvoerder van de Oogvereniging. „Wij willen graag dat blinden en slechtzienden keuzevrijheid hebben, dat als ze hun stemgeheim willen bewaren een stemmal kunnen gebruiken, of een loep of vergrootfunctie op de telefoon. Als ze het stemgeheim minder van belang vinden, kunnen ze iemand machtigen of begeleiding meenemen.”

Uit een peiling van vorig jaar van Kennis Over Zien, het kennisprogramma van diverse organisaties die zich met visuele beperkingen bezighouden, bleek dat 40 procent van de blinden en slechtzienden vond dat de verkiezingen nog altijd te slecht toegankelijk zijn. De meeste ondervraagden zouden een voorkeur hebben voor digitaal stemmen, maar dat is vanwege zorgen over de digitale veiligheid geen optie in het huidige kiesstelsel. Naast meer stemmallen is een verbeterpunt volgens de Oogvereniging dat medewerkers op het stembureau goed op de hoogte zijn van alle regelgeving en mogelijkheden.

In totaal hebben meer dan 2 miljoen kiesgerechtigden vanwege een beperking of chronische ziekte moeite om aan het stemproces deel te nemen. De Kieswet schrijft voor dat alle stemlokalen zo zijn gelegen en ingericht dat kiezers met lichamelijke beperkingen zoveel mogelijk hun stem zelfstandig kunnen uitbrengen. Op waarismijnstemlokaal.nl is een overzicht te vinden van de mate van toegankelijkheid van alle stembureaus.

Koepelorganisatie Ieder(in) opent, net als bij voorgaande verkiezingen, het Meldpunt Onbeperkt Stemmen. Mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking kunnen hier zowel positieve of negatieve ervaringen bij het stemmen melden. Ook voert Kennis Over Zien weer een vervolgonderzoek uit naar de ervaringen van blinde en slechtziende kiezers.