„Heeft Huizen eigenlijk wel een Prins Bernhardplein?” vraag je je af als je er midden op staat. Ja, zeggen de plattegronden. En ja zeggen ook de inwoners van Huizen die je ernaar vraagt. Maar op het plein is weinig te zien dat aan de overleden prins herinnert. Het enige waaruit blijkt dat het echt bestaat, is een bordje naast de ingang van de oude begraafplaats. ”Prins Bernhardplein nr. 1” staat er op. Maar dat is dan ook alles.

Anno 2004 is het Prins Bernhardplein feitelijk niet meer dan een kruising van de Naarderstraat richting Bussum en Naarden, de Havenstraat richting het dorp en de Ceintuurbaan richting Blaricum. Het plein van weleer is bedekt door een dikke laag asfalt, waarover aan de zuidzijde verkeer raast en aan de noordkant auto’s geparkeerd staan.

Toch is het Prins Bernhardplein in Huizen een begrip, aldus voorzitter D. Brugge van de Historische Kring Huizen. „Het is nu vooral een kruising van wegen, maar vroeger was het veel meer een plein. Veel Huizers hebben het nog steeds over ”het plein”, dus de naam is nog niet verdwenen.”

Hoelang het Prins Bernhardplein onder die naam in de boeken staat, blijkt echter niet eenvoudig te achterhalen. Brugge weet niet beter of het plein was er. „Toen ik in 1952 in Huizen kwam wonen, bestond het al.” Ook bij de gemeente Huizen weet niemand hoe het plein aan zijn naam kwam. Voorlichter Freeke zegt „geen flauw idee” te hebben. Archivaris Dekker vermoedt dat de naamgeving plaatshad rond de verloving van Juliana en Bernhard. „Maar ook dat weet ik niet precies.”

Desondanks vervulde het plein door de jaren heen een centrale functie in Huizen. Tot 1947 was er een station van de Gooische Stoomtram. Deze spoorverbinding was in 1882 totstandgekomen en vervoerde reizigers van Hilversum via Laren naar Huizen. Daar sloot de tram aan op de lijn Bussum-Huizen. Reizigers konden aan de rand van het dorp in- en uitstappen. Aan de ene kant van het plein lag, en ligt, de begraafplaats. Aan de andere kant de dorpskern, met onder andere de oude kerk. Na het stopzetten van het passagiersvervoer kwam er in 1954 een definitief einde aan het bestaan van de tramlijn. In 1956 werd het station afgebroken en werden de laatste spoorbielzen verwijderd.

Tegenwoordig herinnert niets op het Prins Bernhardplein nog aan de vroegere tramlijn. Waar ooit het station van de Gooise Stoomtram stond, ligt nu de Naarderstraat. Direct daaraan ligt wel een fietspad met een verhaal. Archivaris Dekker: „In de volksmond heet dat nog steeds het ”politiepad”, omdat het vroeger tussen het politiebureau en een bijbehorende loods doorliep. Het bureau was gevestigd in het voormalige gemeentehuis, terwijl de loods tegen de begraafplaats lag.”

De oude begraafplaats draagt waarschijnlijk als enige object op het Prins Bernhardplein een huisnummer. Behalve het bord bij de ingang is het huisnummer ook terug te vinden op de in 1940 gebouwde kapel. De dodenakker heeft typische plaatselijke kenmerken, vooral door de aanwezigheid van gietijzeren grafnummers. Dekker: „Huizen was vroeger een vissersplaats. Men leefde eenvoudig en begroef ook eenvoudig. Pracht en praal was er niet bij. Dat had ook te maken met het behoudende karakter van het dorp. Daarom werden er bij de graven slechts paaltjes geplaatst met daarop een nummer.”

Tegen de begraafplaats aan, aan de kant van het winkelcentrum, staat sinds een jaar of drie ook het uit 1947 daterende oorlogsmonument. Eerder stond het uit beton gehakte beeld van een liggende en een staande man bij het oude gemeentehuis, even verderop. Daar was het echter meestal ingeklemd tussen geparkeerde auto’s, aldus archivaris Dekker. Hij vindt het Prins Bernhardplein wel een passende plaats voor het monument. „In het tramstation was in de oorlog een distributiekantoor gevestigd. Dat is verscheidene keren overvallen door de Binnenlandse Strijdkrachten. Daarvan was prins Bernhard de bevelhebber. Zo is de cirkel rond.”

voetnoot (u17(Dit is het laatste deel in een korte serie over plaatsen en objecten die de naam van prins Bernhard dragen.