EU-sancties tegen ‘Kremlinmedia’ RT en Sputnik van kracht
De Europese Commissie verbiedt met onmiddellijke ingang de toegang in de EU tot vijf zenders van het aan de Russische staat gelieerde televisienetwerk RT en persbureau Sputnik. De strafmaatregel is woensdag verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie en is daarmee meteen van kracht. De gestrafte media zijn volgens de EU instrumenten van het Kremlin om Russische propaganda in de oorlog tegen Oekraïne te verspreiden.
De wettelijke maatregel geldt voor de transmissie en distributie via satelliet, kabel, onlinevideokanalen en zowel nieuwe als bestaande apps. De nationale mediatoezichthouders zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en handhaving van de sanctie. Voor Nederland is dat het Commissariaat voor de Media. Meerdere grote techbedrijven, waaronder Google, Meta (o.a. Facebook), Twitter, YouTube en het Chinese TikTok hebben hun medewerking aan het verbod al toegezegd of al maatregelen genomen om RT of Sputnik te blokkeren.
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) gaf dinsdag al aan het weren of verbieden onverstandig en een verlaging tot het niveau van Rusland te vinden, zo zei secretaris Thomas Bruning. „Journalistieke vrijheid wordt het spannendst in oorlogstijd”, zo stelde hij, en dus moeten we „juist in deze tijden strijden voor vrijheid van informatie”. Daarmee stelde hij niet dat de informatie van RT of Sputnik te vertrouwen is, maar hij vindt wel dat de vrijheid van meningsuiting iets is om te koesteren. „En dus kunnen we niet voorafgaand nieuwszenders blokkeren.” Wel is de NVJ ervoor om socialemediaplatforms te vragen extra duiding te geven over de herkomst en betrouwbaarheid van berichten.
Ingewijden zeggen dat de sancties van economische aard zijn, niet tegen de vrijheid van meningsuiting. „Het gaat hier niet om klassieke media maar om instrumenten van het Kremlin”, aldus een EU-functionaris. Volgens betrokkenen werken de sancties zoals bij de Europese wetgeving tegen het verspreiden van kinderporno, het oproepen tot terrorisme of haatzaaierij. Bij RT gaat het om de zenders Russia Today English, Russia Today UK en de RT-zenders in het Frans, Duits en Spaans.
De sancties zijn unaniem goedgekeurd door de EU-ministers van Buitenlandse Zaken. Ze duren volgens betrokkenen tot de Russische agressie stopt. Wanneer dat moment is, wordt door de ministers beoordeeld.