Met de term „Russische bodem” doelde de patriarch op Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland: „Als ik zeg „Russische”, gebruik ik een oude uitdrukking uit vervlogen jaren en bedoel ik Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland onder andere stammen en volkeren”, zei de patriarch in de zondagsdienst in de kathedraal van Christus de Verlosser, in het centrum van Moskou. Daarmee wijst hij, net als Poetin vorige week deed, op de historische eenheid van de drie Slavische landen. Het is –in niet zo veel woorden– steun voor de Russische leider. Wel riep Kirill alle Russisch-orthodoxe kerkleden op om zowel thuis als in de kerk te bidden voor herstel van vrede in de landen en geen vijandschap te laten bestaan tussen „het broederlijke” Oekraïne en Rusland.

Volgens de patriarch spelen er in Oekraïne „kwade en duistere krachten” die altijd al tegen de eenheid van de Russische landen en de Russische kerk waren. „We mogen hen ons niet laten uitlachen”, zei patriarch Kirill, wiens wereldlijke achternaam Goendjajev in: „Moge God dat verhoeden.” „Alles moet worden gedaan om de vrede tussen onze volkeren te bewaren en tegelijkertijd moeten we ons gemeenschappelijke historische vaderland beschermen tegen al de acties van buitenaf die verwoesting van eenheid kunnen veroorzaken.”

Volgens de kerkleider is dit een uiterst moeilijke tijd voor de broederkerk in Oekraïne. De Oekraïense Kerk die valt onder het Russische patriarchaat wordt geleid door metropoliet Onoefri. „Moge de Heer onze kerk in eenheid houden, moge de Heer de volkeren die deel uitmaken van de Russisch-Orthodoxe Kerk beschermen tegen interne conflicten”, bad hij.

In veel westerse media was de afgelopen dagen te lezen dat de Russische patriarch opriep tot „vrede”, maar patriarch Kirill veroordeelde de inval van Rusland in Oekraïne niet. Hij benadrukte vooral nog eens de historische eenheid tussen de landen, iets wat hij veel vaker deed.

Sinds 2014 woedt er een strijd in het Oekraïense kerklandschap tussen Orthodoxe Kerken die vallen onder de Russische patriarch enerzijds en die onder het Oekraïense patriarchaat anderzijds. Zeker na 2018, toen het Oekraïense patriarchaat zich officieel afscheidde en ook ”autocefalie” (onafhankelijkheid) kreeg van de patriarch van Constantinopel, Bartholomeus. De Russische metropoliet Onoefri, die de Oekraïens-Orthodoxe Kerk van het Russische patriarchaat leidt, veroordeelde het geweld vorige week wel. Hij noemde het „broedermoord” en vergeleek de inval met Kaïn en Abel.