Zachtjes zingen cadetten mee met het kozakkenkoor. De mannen en vrouwen zijn om 10:00 uur begonnen met het Oekraïense volkslied. Voor hen ruim honderd Oekraïners met vlaggetjes en blauw-gele lintjes, de nationale kleuren. De metersbrede Oekraïense vlag wappert aan een honderd meter lange mast in de Oost-Oekraïense stad Charkiv, vijftig kilometer van de grens met Rusland met daarachter tanks en soldaten.

De dag van 16 februari, woensdag, werd door Amerikaanse inlichtingendiensten genoemd als datum van een Russische invasie in Oekraïne. Tot ergernis van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Die noemt de berichten over een Russische invasie overdreven. Bangmakerij. Hij doopte in een videoboodschap daarom 16 februari om van de dag van de invasie tot de Dag van de Oekraïense eenheid. Zelenski riep op tot kalmte en verzocht de bevolking op om 10:00 uur het volkslied te zingen en de Oekraïense vlag te hijsen.

De 17-jarige scholier Michaïl Risenberg geeft daaraan gehoor in Charkiv. Hij wacht op het moment dat het kozakkenkoor gaat zingen. Met een blauw-geel lintje op zijn revers maakt hij een selfie, terwijl hij met twee vingers het vredesteken maakt. Hij zegt in een vrij en onafhankelijk Oekraïne te willen leven. „Met deze dag tonen we aan waar we voor staan. Dat ziet Rusland ook.”

Propaganda

Risenberg is zich bewust van de kwetsbare ligging van Charkiv. Je kunt in de stad merken dat Rusland om de hoek ligt. Op wegbewijzering staan de Russische steden Belgogrod en Rostov aangegeven. Russisch wordt in Charkiv net zo makkelijk gesproken als Oekraïens.

De gedachte dringt zich daarom op dat dit een Russische stad is. Dat werd acht jaar geleden gelogenstraft. In 2014 hield Charkiv stand tussen al het tumult en oorlog, waarin een deel van Oost-Oekraïne werd veroverd door pro-Russische separatisten met hulp uit Moskou. Pro-Oekraïense krachten behielden Charkiv. Nu hangen boven de hoofdstraat continu Oekraïense vlaggen.

De inwoners zijn gewend aan verhalen over een Russische invasie. Die gaan rond sinds 2014. „Laat het maar gebeuren dan zijn we van die discussie af”, luidt de grap.

De Russische troepen staan aan de andere kant van de grens. Moskou ontkent een inval van plan te zijn. Maar het kan snel gaan, realiseert Risenberg zich. Hij gaat acht jaar terug in de tijd, naar Donetsk, 300 kilometer ten zuiden van Charkiv. Ook een bruisende stad, met toen net als Charkiv een miljoen inwoners. Een stad die je niet zomaar inneemt. Toch kregen de separatisten Donetsk in handen. „In Charkiv kan hetzelfde gebeuren. Hoewel ons leger sterker is dan toen.”

Risenberg vecht graag mee. „Helaas ben ik te jong.”

Ingenieur Andrej Ehrlich (57) stemde bij de verkiezingen niet op Zelenski, maar in de Oekraïense eenheidsdag steunt hij de president wel. „Het is belangrijk om verenigd zijn tegen de agressor die ons bedreigt bij de grens”, zegt hij, terwijl hij een drie meterhoge stok vasthoudt met daaraan de nationale vlag. Hij heeft er Charkiv opgeschreven. „We vormen vandaag een symbool van eenheid.”

Rusland laat Charkiv niet met rust, vertelt Ehrlich. „Ze hebben bij de grens een televisiemast gezet. Hierdoor kun je in Charkiv Russische televisie met zijn propaganda zien.”

Werkdag

Na tien minuten is de ceremonie afgelopen. De cadetten en de kozakkenmannen en -vrouwen worden weggeleid. Anna Joertsjenko (33) geeft toe dat ruim honderd aanwezigen op een stad van meer dan een miljoen inwoners niet veel is. Het is een werkdag, legt ze uit. Ze heeft de nationale vlag om haar middel geslagen. Een dag als vandaag geeft haar een goed gevoel. Ook in andere delen van het land tonen Oekraïners hun vaderlandsliefde. „Je bent samen. Je deelt bepaalde waarden. Ik hoef niet te wonen in een totalitair Rusland. Daar heb je geen vrijheid.”

Na alle onheilspellende berichten over een mogelijke invasie keek Joertsjenko deze week op Google om te weten hoever Rusland precies ligt van Charkiv. Het stelde haar niet gerust. „Vijftig kilometer, dat is wel erg dichtbij.”