Kopenhagen: bier is duur, maar overal
Minimaal vijf euro –en vaak beduidend meer– dien je in Kopenhagen neer te tellen voor het drinken van een fatsoenlijk glas bier. In het Deens ”øl”. Ondanks die hoge prijzen, is bier gemakkelijk te verkrijgen. Vooral voor jongeren.
Eens wachtte ik voor een afspraak in het prachtige glazen gebouw van de Confederation of Danish Industry waar men de belangen van de Deense industrie behartigt. Het was midden op de dag en zonnig. Ergens in de kolossale hal was een soort keukentje met een kraantje in het midden op een donker aanrechtblad. Of ik nu mijn handen wilde wassen of juist een teug water wilde nemen om mijn dorst te lessen, weet ik niet meer. Maar toen ik het kraantje opende kwam er in geval ieder géén water, maar een straal blond schuimend bier uit.
Het deed me denken aan die eerste keer dat ik de fraaie welkomsthal binnenliep van de universiteit waar ik werkzaam ben. Het was op een doordeweekse middag. Achterin de hal zat een net gezelschap van sympathiek ogende, veelal blondgelokte studenten. Tot mijn verbazing bevonden zich op tafel grote karaffen bier om hun pullen bij te vullen. Bier drinken is hier dus niet beperkt tot de beslotenheid van de studentenkroeg, maar zelfs toegestaan in een openbare ruimte als dit universiteitsgebouw. Overigens gebeurt dit in een vreedzame en ongedwongen sfeer en is er geen sprake van dronkemansgelal of andere ongepaste luidruchtigheid. Maar ’s avonds laat tijdens studentenfeesten is dat duidelijk weleens anders.
Het goudgele vocht is weliswaar duur, maar dus overal aanwezig. Vooral onder jongeren. De happy hours tussen vier en zes uur ’s middags in de vele bars –dan gaat er vaak 50 procent van de prijs af– en de sterk gereduceerde tarieven tijdens de talloze jongeren- en studentenfeesten maken van bier een populaire drank. Een internationale studie uit 2019 laat zien dat dit nogal eens leidt tot stevig uit de hand gelopen ‘gezelligheid’. De Deense jeugd spant duidelijk de kroon als het gaat om dronkenschap. In die studie gaf meer dan 40 procent aan de afgelopen maand wel eens beschonken te zijn geweest.
Interessant is dat rond Kerst een feestelijk bier genaamd Julebryg wordt geschonken. Met Pasen is er het vergelijkbare Påskebryg. Normaal bier is dan zelfs in veel horecagelegenheden niet eens verkrijgbaar. Julebryg is vrij zoet en kent een wat hoger alcoholpercentage.
Dit kerstbier vloeit voort uit een zeer oude traditie. Volgens de overlevering wilden de Vikingen voor de kersttijd een bijzonder goed en sterk bier brouwen. Omdat dit kerstbrouwsel zowel sterk als zoet moest zijn, werd er honing en extra mout toegevoegd, evenals verschillende kruiden zoals alsem die het bier een bijzondere smaak gaven.
Het bier werd opgeslagen in het zogenaamde ”kerstvat”. Het ‘kerstfeest’ duurde dan totdat het vat leeg was. Met de kerstening kwam er een einde aan deze gelagen. De meeste tijd van het jaar dronken de Vikingen overigens vrijwel niets anders dan licht bier dat een laag alcoholpercentage bevatte, wat toen zelfs gezonder was dan water.