Minister-president Rutte ziet het als een „opdracht en verplichting” om het vertrouwen van de burger in de politiek te herstellen. Ook wil hij premier voor alle Nederlanders zijn. Dat stelde de VVD-leider na afloop van de eerste ministerraad van zijn vierde kabinet.

Door de toeslagenaffaire en het gedoe rond de functie elders voor het kritische CDA-Kamerlid Omtzigt duurde de formatie historisch lang en is het vertrouwen in de politiek ongekend laag.

Het nieuwe kabinet heeft er volgens hem bewust voor gekozen het herstel van de democratische rechtsorde hoog op de agenda te zetten. Het thema is het eerste hoofdstuk van het coalitieakkoord, mede vanwege de toeslagenaffaire.

Ministers moeten volgens de premier weer oog hebben voor de uitvoering van het beleid. Daar moeten ze zich meer dan tot nu toe het geval is, actief mee bemoeien.

Brede coronablik

De nieuwe minister voor Volksgezondheid, Ernst Kuipers, gaat met een bredere blik naar de coronabestrijding kijken. De focus van het vorige kabinet op vooral de zorg is in zijn ogen niet houdbaar.

„We moeten echt langetermijnbeleid gaan maken, om de eenvoudige reden dat dit niet meer weggaat”, zei Kuipers (D66) maandag na zijn beëdiging.

Daarbij denkt hij niet alleen aan modellen over de zorgbezetting, maar ook over economische impact. „Dat soort facetten moeten we meenemen.”

Soldij

De nieuwe staatssecretaris van Defensie, Christophe van der Maat, wacht naar eigen zeggen een „forse discussie” over de soldij, oftewel het salaris van militairen. De bewindsman (VVD) noemt het overleg met bonden over een nieuw CAO „een prioriteit.” Het overleg tussen Defensie en de bonden over een nieuwe arbeidsovereenkomst is begin december vastgelopen.

Veiligheid politici

De veiligheid van politici is een „groot aandachtspunt” voor de nieuwe minister van Justitie, Dilan Yeşilgöz. Bedreigingen en intimidaties aan het adres van bewindspersonen en Kamerleden noemt ze „heel heftig.” „Iedereen moet vrijuit kunnen zeggen wat hij wil zeggen en zijn werk kunnen doen”, aldus Yeşilgöz (VVD).

Ondernemers

De maandag aangetreden minister van Economische Zaken, Micky Adriaansens (VVD), wil bij de aanpak van de coronacrisis meer oog voor de belangen van ondernemers. Met name de horeca, kappers en winkeliers hebben erg veel last van de huidige lockdown. „We moeten oppassen dat we die mensen een kans blijven geven en een goede maat vinden in de maatregelen die we treffen.”

Klimaat

Het kabinet moet een inhaalslag maken op het gebied van klimaat. Dat zegt Rob Jetten, oud-D66-fractievoorzitter en nu minister voor Klimaat en Energie. In het regeerakkoord is het klimaatdoel opgeschroefd naar 60 procent minder CO2 in 2030 ten opzichte van 1990.

De bewindsman hoopt hij op korte termijn een aantal maatregelen kan nemen die „mensen thuis helpen te vergroenen.”

Arbeidsmarkt

Er moeten deze kabinetsperiode grote stappen worden gezet om de problemen op te lossen op de arbeidsmarkt, zegt de nieuwe minister van Sociale Zaken, Karien van Gennip (CDA). „Daar wil ik mijn tanden in zetten.” Het vorige kabinet had al verder willen zijn met die hervorming.

Ook het grote verschil tussen flexcontracten en vaste contracten is een probleem. Dat geldt ook voor de „grote groep” zelfstandigen, aldus de christendemocrate, die tussen 2003 en 2007 staatssecretaris van Economische Zaken was.

Hoger onderwijs

De nieuwe minister van Onderwijs, Robbert Dijkgraaf (D66), gaat zich als eerste hard maken voor de heropening van het hoger onderwijs. Momenteel is het hoger onderwijs gesloten om de verspreiding van corona tegen te gaan en volgen studenten hun colleges online.

Vrijdag besluit het kabinet over het coronabeleid op korte termijn.