Dat concludeert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het rapport Bewijzen van goede dienstverlening dat woensdag is gepresenteerd.

Volgens de WRR komen de organisaties door alle regels niet toe aan hun eigenlijke werk: betrokken zorg en dienstverlening leveren aan burgers, cliënten en patiënten.

De raad adviseert de overheid af te stappen van het wantrouwen en de organisaties, in plaats daarvan, ruimte te geven om hun werk meer naar eigen inzicht uit te voeren. Dat moet volgens de WRR niet gebeuren door de instellingen een ’blanco cheque’ te geven, maar door hen aan te sporen om betere kwaliteit te leveren in hun werk. Als ze daarin slagen, moeten ze volgens het adviesorgaan worden beloond voor hun inspanningen. Andere instellingen kunnen op deze manier leren van de organisaties die voorop lopen in de vernieuwing. Als organisaties achterblijven en slecht werk leveren, dient de overheid hen sancties op te leggen.

De overheid heeft, zo schrijft de WRR, in het verleden te veel gedacht dat door controle de prestaties van de maatschappelijke instellingen vanzelf zouden verbeteren. Dit is niet het geval gebleken.