De motie stelt verder dat er een „effectief en onafhankelijk toezicht- en handhavingsmechanisme” moet komen. „Dit voorstel moet het transparanter maken hoe politieke besluiten worden genomen zodat we de democratische controle kunnen vergroten”, aldus Laurens Dassen van Volt, de indiener van de motie.

Aanleiding voor de motie is een rapport van het Europese anticorruptieorgaan GRECO. Dat kwam twee jaar geleden met zestien aanbevelingen om de Nederlandse democratie te versterken, maar volgens Dassen is daarvan nog geen enkele door het kabinet overgenomen.

Demissionair premier Mark Rutte wilde geen lobbyregister. Hij zei in september tegen de motie te zijn omdat delen van de aanbevelingen van GRECO aan het volgende kabinet worden overgelaten. Ook zag hij aan de motie „een aantal praktische haken en ogen, die nader moeten worden bezien”.

GRECO raadde ook een afkoelperiode van twee jaar aan voor voormalige bewindspersonen. In die periode mogen zij geen baan aanvaarden waarin zij oneerlijk voordeel kunnen hebben van de kennis en contacten die zij als minister of staatssecretaris hebben opgedaan. In september ging de Kamer al akkoord met deze afkoelingsperiode.

En vorige week kondigde Kamervoorzitter Vera Bergkamp aan dat de zogenoemde ‘lobbypas’ van oud-Kamerleden gaat verdwijnen. Vanaf 1 maart is hun toegang tot het Kamergebouw gelimiteerd tot de openbare ruimten van het Kamergebouw waar ook andere lobbyisten toegang tot hebben. Het is niet ongebruikelijk dat oud-Kamerleden lobbyist worden.

Eerder dit jaar stapten beide bewindslieden van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over naar een lobbyclub. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) ging naar duurzaamheidsclub World Resources Institute en kort daarop vertrok minister Cora van Nieuwenhuizen naar Energie Nederland. Daardoor ontbrandde in de Kamer opnieuw de discussie over lobbyen.