Kerken in Malawi dienen de allerarmsten en krijgen steun via de RD-actie
Eenvoudig dienend bezig zijn. Dat is waartoe kerken in Malawi zich geroepen weten. Met de RD-actie willen we ze helpen. We doen meer. Goed christelijk onderwijs mogelijk maken en honger binnen gezinnen stillen. Drie projecten die uw steun waard zijn.
Gemeenteleden bouwen huisje voor blinde Dixon
Best aangrijpend, dat bezoekje aan Dixon. De 74-jarige alleenstaande man is blind en hij ontvangt me zittend op de aarden vloer van zijn huisje. Huisje? Valt een stel afbrokkelende muren nog onder die categorie? En wat te denken van het dak? Vanwege de gaten en sleuven laat het meer zonlicht toe dan een dak doorgaans doet. Nog even en regenbuien zullen vanboven én van opzij Dixons huisje binnendringen, want de regentijd komt eraan. Dixon weet dat, vandaar dat hij buiten al bezig is geweest met plastic en takken een schuilplek te maken.
Er gebeurt nog iets naast de krotwoning van Dixon, en dat is even aangrijpend. Dorpsgenoten zijn bezig een nieuw huisje te metselen. Navraag leert dat hier wel heel bijzondere bouwvakkers aan het werk zijn, want ze blijken leden van de lokale kerk!
Dat ze een regenbestendig huisje bouwen voor Dixon is te danken aan de oplettendheid van Linly (35), moeder van vier kinderen die meedoet aan een initiatief waarin gemeenteleden omzien naar de allerarmsten in hun omgeving: weduwen, wezen en gehandicapten zoals Dixon. Mensen die er vaak maar een beetje bijhangen. Iedereen weet dat ze er zijn, maar ze worden niet gezien, laat staan dat ze worden geholpen.
„Wie tijd en geld steekt in andermans zorgen, die komt van een andere planeet”, hoor je Dixons buren denken. Nou, kerkmensen die daar met stenen lopen te sjouwen zijn gewone mensen, maar ze hebben wel één ding geleerd: wie van genade leeft, die leeft dienend.
Precies dát is wat er gebeurt in een van de drie projecten die we als RD dit jaar steunen: lokale kerken die naar buiten toe elkaar niet bestrijden, maar samenwerken bij het lenigen van nood in hun omgeving.
„Wat schuift dat?” krijgen ze nogal eens smalend te horen als ze in hun schaarse vrije uurtjes op pad gaan. Als dan het antwoord „niets” klinkt, is er snel een volgende vraag: „maar wat bewéégt jullie dan om dit te doen?” Reken maar dat na die vraag troffel en hamer even aan de kant gaan en er over en vanuit de Bijbel gesproken wordt.
”Bijzondere Noden” heet het diaconale programma van de Gereformeerde Gemeenten. Welnu, het zíjn ook bijzondere noden waarmee de kerken in Malawi worden geconfronteerd. Noden die verder reiken dan het materiële. Zo wordt er via de lokale partner World Relief niet enkel gebouwd en gerepareerd, er is ook huwelijkscatechese voor gemeenteleden en anderen. Bedoeld om de welig tierende losbandige seksuele moraal een halt toe te roepen en huwelijken in stand te houden. Om gemeenteleden te wapenen tegen hardnekkig heidendom zijn er Bijbelcursussen; voor kinderen worden zondagsschooltjes opgericht. De komende weken laten we meer van dit werk zien. En we hopen dat de 250.000 euro die met dit project gemoeid zijn, gaan binnenkomen.
Nooit meer met een lege maag de klas in
Je kinderen ’s ochtends naar school zien gaan. Dat went nooit en het blijft oefenen in loslaten. Ik moest hieraan denken toen ik in Malawi tientallen, honderden kinderen zag vertrekken naar school. Geen fiets, auto of bus die hen er brengt, ze moeten lopen, iedere dag opnieuw. Niet zomaar een stukje, soms vier, vijf kilometer of zelfs meer. En dan nog wat: veel kinderen gaan zonder te hebben gegeten op pad. Met een lege maag naar school en later op de dag weer terug.
Gelukkig is dat niet alle dagen van het jaar, maar wel als de oogst van het vorige seizoen tegenviel en dus eerder opraakte, terwijl er nog geen nieuwe oogst was. Dan weten gezinnen wat hen wacht: dat er maaltijden moeten worden overgeslagen.
In Malawi kun je iedere dag mensen bezig zien op hun akkers –vrouwen vooral, en moeders, maar ook kinderen. En rond al dat ploegen (met de hand), dat zaaien, planten en schoffelen hangt een sfeer van ernst en van zorg: er moeten straks weer monden gevoed worden.
Stonden al die plantjes in vette klei, dan kon je nog met een gerust hart de oogst afwachten. Maar de grond is vaak uitgemergeld en droog, en precies dat maakt gezinnen kwetsbaar en onzeker.
Iemand die zich hun lot heeft aangetrokken is Bo Teerling. In 2012 startte hij de stichting The Art of Charity, met als doel voedselzekerheid voor gezinnen in Malawi. En dat gebeurt door hen betere landbouwmethoden aan te leren. Niet om ze afhankelijk te maken van een Nederlander ver weg, maar om hen zo snel mogelijk op eigen benen verder te laten gaan, maar dan met het hele jaar voldoende eten op tafel.
Teerling weet zich gezegend door God, want hij begon met 27 boertjes en dat aantal is uitgegroeid tot 5000. „Dankzij dit project hebben nu honderdduizend mensen in Malawi het hele jaar te eten.” Vanouds leverde een stuk grond tien zakken maïs op, datzelfde stuk is nu goed voor 70 en zelfs 100 zakken. Teerling, die in Malawi onder meer samenwerkt met de kerk van ds. Van der Bas (zie hieronder), en die in Nederland enige steun krijgt van de Hersteld Hervormde Kerk, zou deelname aan de RD-actie graag benutten door meer dan zevenduizend boeren te betrekken bij zijn project. Dat is eten voor 70.000 gezinnen. Welnu, we werken daar als RD graag aan mee en hopen dat de benodigde 240.000 euro daarvoor beschikbaar komt.
Zonder middelbare school hapert groei van de kerk
Jongens en meiden die vaak lange afstanden moeten lopen om op school te komen en ’s middags weer terug. Vooral in de regentijd is dat een hele opgaaf, want dan veranderen zandwegen in modderpaden of erger. Meisjes zijn sowieso kwetsbaar omdat ze tijdens hun tocht nogal eens worden lastig gevallen door jongens en mannen. De losbandige seksuele moraal die de Malawiaanse samenleving kenmerkt, wreekt zich op zulke momenten. Stuk voor stuk zijn het redenen om een school in de directe omgeving te hebben, zodat jongeren daar terecht kunnen en geen grote afstanden hoeven af te leggen.
Voor christenen komt daar nog iets bij: verantwoord christelijk onderwijs is nodig om de eigen christelijke gemeente te dienen.
„Een schrijnende behoefte aan een eigen middelbare school”, was voor zendingspredikant ds. C. J. P. van der Bas in 2019 reden om te starten met zo’n school. Ds. Van der Bas dient sinds 2017 vanuit de stad Zomba de Reformed Presbyterian Church of Malawi (RPC), en geeft les aan de predikantenopleiding in de stad Zomba.
Kort na zijn aankomst werd hij geconfronteerd met de beperkte kennis en onderwijsachterstand van studenten binnen die opleiding. Verder wreekt zich het gebrek aan opleiding een „extreem hoge werkloosheid” onder gemeenteleden, en dat leidt weer tot onvoldoende inkomsten voor de kerk. Wat te denken van ambtsdragers en anderen die leiding moeten geven binnen de kerk als die nauwelijks onderwijs hebben genoten? „Naar mijn vaste overtuiging”, aldus ds. Van der Bas, „kan een kerk in Malawi niet naar volwassenheid groeien –in organisatorische, financiële en vooral geestelijke zin– als er geen sprake is van meerdere christelijke middelbare scholen op gereformeerde grondslag.”
Voor ds. Van der Bas reden om leegstaand schoolgebouw op te kopen en die op te knappen. De verdere op- en uitbouw van de school is nog volop bezig, en moet uiteindelijk leiden tot een capaciteit van maximaal 200 leerlingen. Spannend detail: de school staat in een gebied waar voornamelijk moslims wonen. Uitgenodigd om deel te nemen aan de RD-actie, vraagt ds. Van der Bas een bedrag van 200.000 euro om daarmee onder meer een kantine, een bibliotheek en een computerlokaal te bouwen.
