De Syrische president Assad „is er om te blijven.” Dat was in 2018 de reactie van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman op het nieuws dat enkele Arabische Golfstaten weer hun ambassades in de Syrische hoofdstad Damascus hadden geopend.

In het Midden-Oosten leefde toen al de verwachting dat de terugkeer van Syrië in de Arabische Liga slechts een kwestie van tijd was. De ”Caesar Civilian Protection Act” van de Amerikaanse president Donald Trump gooide echter roet in het eten. Landen die op welke wijze dan ook samenwerkten met het regime in Damascus konden rekenen op zware economische sancties.

Dat de Amerikanen een onbetrouwbare bondgenoot waren, bleek in 2019 toen Trump de Syrische Koerden voor de bus gooide. Een bus die triomfantelijk werd bestuurd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden heeft al enkele keren erop gezinspeeld dat hij de nog resterende Amerikaanse militairen uit Syrië wil terugtrekken.

De Arabische leiders is inmiddels volstrekt duidelijk dat het Midden-Oosten niet langer een Amerikaanse prioriteit is. Biden wil wellicht hooguit weer een nucleair akkoord sluiten met Iran. Dit vooruitzicht maakt het des te noodzakelijker om Syrië weer terug te brengen in het Arabische kamp.

De zware economische crisis in Libanon gaf uiteindelijk de laatste aanzet. Arabische leiders bedachten een plan om Egyptisch gas aan Libanon te leveren. Dit kan uitsluitend via Syrisch grondgebied gebeuren. Damascus liet welwillend weten bereid te zijn de noodlijdende broeders in het buurland te hulp te schieten. Dit plan moest echter wel nog verkocht worden aan Washington. De Jordaanse koning Abdullah ll bin al-Hussein mocht Amerika over de streep trekken.

Dat gebeurde in juli tijdens een ontmoeting van de Jordaanse vorst met Biden in Washington. Vanaf dat moment voltrok zich de toenadering tussen Jordanië en Syrië in pijlsnel tempo. Op 3 oktober had er zelfs een telefonisch onderhoud plaats tussen Abdullah en de Syrische president Assad.

De Saudische krant al-Sharq al-Awsat wist te melden dat de Jordaanse koning aan Biden een document heeft overhandigd dat een stapsgewijze strategie richting Damascus voorstelt. Men wil het Syrische regime politieke en economische steun aanbieden. In ruil daarvoor moet Damascus beloven dat het de Iraanse invloed in het land beteugelt.

Tijdens zijn bezoek aan de Verenigde Staten verklaarde koning Abdullah de nieuwe Arabische strategie. Hij stelde dat „we niet langer willen proberen het regime in Syrië te wijzigen. We moeten het gedrag van dit bewind veranderen.”

Rusland reageerde uiteraard enthousiast op dit plan. Vooral Jordanië is er veel aan gelegen om in zuidelijk Syrië pro-Iraanse milities te verwijderen. De Russische president Poetin kan hier wel mee leven omdat de Russische samenwerking met Iran in Syrië steeds stroever verloopt.