Dat bleek woensdag duidelijker dan ooit tijdens een spoeddebat met minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken. PvdA-buitenlandspecialist Koenders had hem naar de Kamer geroepen om te debatteren over het standpunt dat de bewindsman nog diezelfde avond namens Nederland zou innemen in een beraad met zijn EU-collega’s.

Zowel het beraad in Luxemburg als het kamerdebat in Den Haag had plaats tegen de achtergrond van een conflict dat muurvast lijkt te zitten. Na een weekend vol Palestijnse zelfmoordaanslagen houden Israëlische tanks de steden Ramallah, Bethlehem en Nablus bezet. De Palestijnse leider Arafat zit vast in zijn bunker, terwijl de Israëlische premier Sharon hem een enkele reis naar het buitenland aanbiedt.

Volgens het PvdA-kamerlid Koenders zit de zaak zo vast dat Europese actie geboden is. Volgens hem moet die vooral op de regering-Sharon worden gericht. Effectieve druk moet Israël duidelijk maken dat het zo niet langer kan. „Wie terrorisme wil bestrijden, kan moeilijk een heel volk blijven vernederen en de leider isoleren. Sharon voert oorlog met tanks, en dat is niet effectief.”

De Europese Unie moet het niet nemen dat EU-diplomaten voor barricades komen te staan en niet worden toegelaten tot Arafat, vindt Koenders. De „doodsdans van de twee ouwe heren” (Arafat en Sharon, PvO) moet worden gestopt en de taal van het geweld, „van actie en reactie”, doorbroken. Israël kan de eerste stap zetten, vervolgens kan Arafat weer worden aangesproken op de „verschrikkelijke zelfmoordaanslagen.”

Koenders krijgt voor dit standpunt steun van D66. Nog radicaler in de afwijzing van het Israëlische geweld zijn GroenLinks en de SP. SP-kamerlid Van Bommel had het woensdag over „twee strijdende partijen waarvan er een onder ligt, terwijl de ander buitensporig geweld gebruikt.” Nederland zou net als Zwitserland alle economische en militaire betrekkingen met Israël moeten verbreken. Als strafmaatregel.

GroenLinks-kamerlid Karimi verwijt Israël het gebruik van „massaal geweld” en het uitvoeren van „collectieve strafmaatregelen, onder het mom van terrorismebestrijding.” Volgens haar wekt Israël de schijn zich boven het internationaal recht verheven te voelen. „Alle humanitaire rechten van de Palestijnen worden door Israël aan de laars gelapt. Dat wekt haat, die leidt tot nieuwe zelfmoordaanslagen.”

Hoe anders reageert de rechterhelft van de Kamer op de dramatische ontwikkelingen in het Midden-Oosten. „Je zult maar in een land wonen waar je in elk café door een fanatiekeling kunt worden opgeblazen”, zo begon VVD-kamerlid Weisglas zijn bijdrage aan het debat. „En je zult maar in de regering van zo’n land zitten, met de plicht om je burgers te verdedigen tegen het geweld.”

Volgens Weisglas gaat het niet aan om „vanuit deze warme zaal in Den Haag te bepalen wat de grenzen van proportioneel geweldsgebruik door Israël zijn.” Wel wilde hij kwijt dat het niet-doorlaten van ambulances een verkeerde zaak is, maar verder „moeten we ons realiseren dat wij niet alle informatie hebben waarover de Israëlische veiligheidsdiensten wel beschikken.”

Eenzelfde redenering volgt het CDA-kamerlid Verhagen. Ook hij zei in het debat begrip te hebben voor het Israëlische optreden. Verhagen wees erop dat Palestijnse terreurorganisaties als Hamas en Jihad zichzelf nog steeds ten doel stellen het gehele Israëlische volk uit te moorden of in zee te drijven. Ook Palestijnen die dicht bij Arafat staan, deinzen er niet voor terug tieners via zelfmoordaanslagen de dood in te sturen.

ChristenUnie-kamerlid Rouvoet zei dat internationale actie op dit moment niet verder moet gaan dan een „dringende oproep tot een staakt-het-vuren.” Dreigen met economische sancties heeft volgens hem geen zin. Wel wees hij op het wapen van het gebed. „Wij bidden elke fractievergadering om vrede in het Midden-Oosten en we geloven dat het geweld niet het laatste woord zal hebben.”

SGP-kamerlid Van den Berg noemde het Israëlische geweld „legitiem uit het oogpunt van zelfverdediging”, maar zei erbij dat het „geen blijvende oplossing” kan zijn. Ook hij wees op de noodzaak van gebed. Daarbij citeerde hij de berijmde versie van Psalm 122: „Bid met een algemene stem, om vrede voor Jeruzalem, het ga hun wel die u beminnen.”