In Nijmegen, Boxmeer, Sint Anthonis, Venray en Grave grijpen vier extra boa’s sinds dit voorjaar zo snel en krachtig mogelijk in als er klachten zijn over de jonge overlastgevers. Daarover zijn nu de formele bestuursrechtelijke en strafrechtelijke afspraken vastgelegd.

De vijf gemeenten hebben allemaal een asielzoekerscentrum binnen hun grenzen of in de directe omgeving. In die azc’s wonen voor een deel jonge mannen die waarschijnlijk geen asiel in Nederland zullen krijgen, omdat ze uit zogenoemde veilige landen komen, met name in Noord-Afrika. Het is maar een kleine groep asielzoekers, maar de Inspectie Justitie en Veiligheid waarschuwde eerder al dat de gewone azc’s niet in staat zijn om deze groep aan te pakken en noemde de situatie „zorgwekkend”.

„Het is een kleine groep die onze bescherming helemaal niet nodig heeft, die eigenlijk geen recht heeft om hier te zijn”, aldus demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie woensdag in Nijmegen. „Het is alsof je de deur openzet om asielzoekers een warm welkom te geven en vervolgens dringt zo’n groep je huis binnen en misdraagt zich.” Broekers-Knol is daarom blij met de primeur van de vijf gemeenten en hoopt dat de samenwerking elders in het land navolging krijgt.

De gemeentes betalen de boa’s met geld uit een regeling van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het ministerie wil niet dat het humanitaire systeem van de asielopvang in Nederland wordt bedorven door de overlastgevers, aldus de bewindsvrouw.

Er bestaat inmiddels een lijst van de ergste overlastgevers en vier zogeheten ketenmariniers pakken die mensen aan samen met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De zwaarste gevallen worden overgeplaatst naar een azc met een streng regime. Een ketenmarinier, overigens geen marinier van Defensie, kan als „praktisch regisseur” lokale problemen oplossen en fungeert als schakel tussen alle betrokken partijen, lokaal en landelijk.

Volgens burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen „ondermijnt de kleine groep overlastgevers het draagvlak voor mensen die echt opvang nodig hebben. Ze misdragen zich behoorlijk. Samenwerking in de aanpak is noodzakelijk”. De gemeente Boxmeer noemt het „triest” dat er zoveel geld en werk gestoken moet worden in de aanpak van de overlastgevers, die zich steeds verplaatsen. „Maar de inwoners zijn de overlast helemaal zat.”