Zwaan geeft gezicht aan Rotterdam
De Erasmusbrug in Rotterdam is 25 jaar oud. De Zwaan, zoals de brug in de volksmond heet, werd op 4 september 1996 door toenmalig koningin Beatrix geopend. Hij is het visitekaartje van de stad.
Duizenden Rotterdammers vierden de feestelijke opening met een ontbijt op de brug. De Zwaan werd zo het symbool van verbinding tussen de beide Maasoevers: het centrum van de stad met de Kop van Zuid. Vier jaar werd er aan het architectonisch kunstwerk van Ben van Berkel gebouwd. „Een icoon dat moet groeien”, zei hij van zijn ontwerp. Dat is uitgekomen. De Zwaan is uitgegroeid tot Rotterdams bekendste en grootste icoon. Of, zoals burgemeester Aboutaleb zegt: „De Erasmusbrug is niet alleen een oeververbinding, maar verbindt ook alle culturen van de wereld.”
Miljoenen mensen fotografeerden en filmden de brug. Duizenden Rotterdammers wandelen, rennen en fietsen eroverheen, doen er huwelijksaanzoeken en varen eronderdoor. Zelfs de tram rijdt eroverheen. In alle kleuren van de regenboog geeft de brug al 25 jaar gezicht aan de stad.
Kuren
Al een kwarteeuw wordt er gefeest op de beroemde oeververbinding in hartje stad. Maar zaterdag scheerden er geen vliegtuigjes onder het jubilerende bouwwerk door, zoals tijdens de Red Bull Air Race in 2008. Tijdens de Wereldhavendagen zullen er evenmin spectaculaire shows rond de brug te zien zijn. Corona gooit roet in het eten. Wel neemt ”Rotterdam. Make it Happen” de stad mee naar memorabele momenten waarin de Zwaan het stralende middelpunt vormt. Op 25 posters die overal van de brug te zien zijn, staat een QR- code die doorlinkt naar de showcase op de website van Rotterdam. Daarin zijn achtergrondverhalen te lezen over de Zwaan.
Voor Marcel Walravens van de gemeente Rotterdam is de brug een icoon. „Wel een met kuren”, zegt Walravens, destijds assistent-projectleider van de brug. Twee maanden na de opening zag hij tijdens een winderige, regenachtige dag de brug op en neer dansen. „Ik weet het nog goed. Ik kreeg een knoop in mijn maag van heb ik jou daar.”
De krantenkoppen waren niet mals. De brug was „het slachtoffer van een blinde vlek van de ontwerpers” en „hij kan niet tegen een fikse bries.”
De oorzaak bleek dat de veertig tuien waaraan de brug hangt, zwiepten. Ze veroorzaakten ook nog een onheilspellend geluid. Aanvankelijk werd dat te lijf gegaan met spanbanden om de tuien. Uiteindelijk werd de oplossing gevonden door de bevestiging van dempers aan de uiteinden van de tuien die de trillingen opvangen. Sindsdien doorstaat de brug glansrijk elke storm. De vraag was of de brug ook zou wiebelen wanneer in 1997 voor het eerst duizenden marathonlopers de brug zouden teisteren. Walravens: „Samen met een cameraman van de publieke omroep zijn we op het bovenste stuk van de pyloon gaan staan. Best spannend. We wiebelden heel licht heen en weer. De brug hield het.”
Werd niet doorgerekend hoe de tuien zich in barre weersomstandigheden zouden houden? Het ontwerpteam van architect Van Berkel heeft alleen een miniatuuropstelling getest. Het wiebeleffect van de brug zou opgetreden zijn in een proefopstelling die even groot was geweest als de ruim 800 meter lange brug. Volgens Van Berkel had dat te veel geld gekost.
IJsklomp
In de winter van 2010 deed er zich opnieuw een probleem voor. De brug werd enige tijd voor het verkeer afgesloten omdat er boven op de pyloon een grote ijsklomp zat. Als die van 139 meer hoogte naar beneden zou vallen, zou er volgens Walravens een levensgevaarlijke situatie ontstaan. Sindsdien wordt de nok verwarmd en kan er geen ijsvorming meer ontstaan.