Basisschool De Pijler in Rotterdam voerde in 2002 al een dubbele wachtlijst in om gemengd te blijven. Volgens een woordvoerder van de gemeente is deze school de basis van de nieuwe maatregelen.

De gemeente Rotterdam wil elk jaar samen met het betreffende schoolbestuur de kleur van de school in kaart brengen. Als er aanleiding is, zal samen met het schoolbestuur actie worden ondernomen om scholen zo veel mogelijk gemengd te houden. Dat geldt voor zowel witte als zwarte scholen. In gebieden waar, als onderdeel van de stadsvernieuwing, duurdere woningen worden gerealiseerd, zal de gemeente met schoolbesturen en woningbouwcorporaties actief werken aan het gemengd maken van zwarte scholen. De aanwezigheid van gemengde scholen is een belangrijke factor voor witte gezinnen om in een herstructureringswijk te gaan wonen, aldus de gemeente Rotterdam.

De gemeente gaat initiatieven van ouders om gemengde scholen te vormen, actief steunen. Autochtone ouders die hun kind naar een zwarte school in de buurt willen sturen, of allochtone ouders die hun kind op een witte school in de buurt willen hebben, worden hierin ondersteund, zodat zo veel mogelijk kinderen in hun eigen omgeving naar school kunnen.

De voorgenomen maatregelen zijn bedoeld om de integratie van allochtonen te bevorderen. „Gelukkig kent Rotterdam veel goede en kwalitatief hoogwaardige zwarte scholen, maar in het belang van integratie zullen we er alles aan doen om het aantal zwarte scholen terug te dringen”, aldus wethouder Geluk.

De Rotterdamse gemeenteraad moet nog instemmen met de plannen. De Onderwijsraad zal er in het eerste halfjaar van 2005 advies over uitbrengen, aldus een woordvoerster. De Leidse onderwijsjurist mr. dr. A. Postma verwacht dat de Algemene wet gelijke behandeling moet worden aangepast. „Die verbiedt het maken van onderscheid op grond van etniciteit.”

In Rotterdam is ruim 50 procent van de basisscholen een afspiegeling van de buurt. De gemeente wil deze scholen stimuleren om relaties aan te gaan met andere scholen door bijvoorbeeld samen activiteiten te organiseren. Een op de vijf scholen wijkt qua samenstelling te veel af van de wijk: 18 scholen zijn te wit, 22 scholen te zwart.

Rotterdam telt 60.000 leerlingen in het basisonderwijs. Daarvan is 60 procent allochtoon, terwijl dat tien jaar geleden 50 procent was. De allochtonen concentreren zich vooral in bepaalde delen van de stad. In de deelgemeente Delfshaven zijn negen van de tien leerlingen in het basisonderwijs allochtoon, in de wijk Feijenoord acht van de tien.