Bijna 1000 mensen zonder enig onderzoek beticht van toeslagfraude
De Belastingdienst heeft jarenlang mensen op grond van de hoogte van hun toeslagenschuld beticht van fraude. Kwam het bedrag dat zij moesten terugbetalen boven een bepaalde grens, dan kwamen zij niet in aanmerking voor een betalingsregeling. In een kleine duizend gevallen gebeurde dat zelfs zonder enig nader onderzoek.
Dat is de uitkomst van een onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR), meldt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). Eerder was al een werkinstructie opgedoken waarin deze werkwijze werd voorgesteld. Maar tot dusver was niet duidelijk of, en zo ja op welke schaal die in de praktijk is gebracht.
De fiscus nam grofweg tussen 2012 en 2019 beslissingen over betalingsregelingen op basis van grensbedragen, zegt de ADR. In veruit het grootste deel van die periode werd nog wel inhoudelijk naar dossiers gekeken. Maar gedurende een korte periode begin 2016 gebeurde zelfs dat niet. Op die manier moest een stuwmeer aan aanvragen worden weggewerkt.
In twaalf dagen tijd kregen destijds 990 mensen automatisch het etiket ‘opzet/grove schuld’ opgeplakt. Van 920 van hen staat vast dat dit zonder nader onderzoek gebeurde. Een kleine zeshonderd van deze mensen zijn in beeld bij de hersteloperatie rond de kinderopvangtoeslag. De rest werd vermoedelijk gedupeerd bij een andere toeslag.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van ‘opzet/grove schuld’ zijn beschuldigd, 96 procent dat stempel ten onrechte kreeg. De ADR heeft niet kunnen vaststellen in hoeveel gevallen dat nog meer het gevolg was van het gebruik van grensbedragen. Daarvoor is te veel informatie niet meer te vinden bij de Belastingdienst.
„De conclusies van de ADR zijn zeer ernstig en bevestigen dat er in het verleden meer fouten gemaakt zijn in de zorgvuldige behandeling van burgers dan tot recent werd aangenomen”, schrijft Van Huffelen aan de Tweede Kamer. Het rapport laat volgens haar zien hoe hard de verbetermaatregelen nodig zijn die bij de fiscus worden doorgevoerd.