Snikkend loopt Nannie van der Wal door de Koningin Julianalaan in Leersum. Bij het noodweer vrijdag stortte een beuk op haar woning. „Ik was de dakgoten aan het schoonmaken en zag ineens een soort tornado, een slurf aankomen. Dennenappels vlogen rond, ik heb een blauwe plek opgelopen. Toen viel een beuk tegen ons huis. Mijn man had dood kunnen zijn.” De jonge vrouw oogt radeloos. „Alles is kapot. Ik weet niet wat er nog te redden valt.”

Oorlogsgebied

Leersum is ronduit verbijsterd. Een verwoestende valwind trok vrijdag zo rond half zes in de namiddag in een paar minuten een spoor van vernielingen. Over vele honderden meters.

„Oorlogsgebied”, klinkt het op straat. Honderden, wellicht duizenden, bomen gingen tegen de vlakte. Diverse huizen zijn niet meer bewoonbaar.

In en bij het dorp klinkt onophoudelijk het gejank van kettingzagen. Gevelde bomen die wegen versperren, moeten weg. Mannen in hoogwerkers repareren daken. Bomenrooier Sjaak van den Berg sjouwt rond met zijn zaag. „In de veertig jaar dat ik in dit vak zit, heb ik zoiets nog nooit meegemaakt.” Hij verwacht nog wel vier weken herstelwerk te hebben in Leersum.

In en rond de Koningin Julianalaan zijn tal van bomen op auto’s gevallen. Ook de Citroën van Lilian de la Mar is finaal verwoest. „Ik ben diep dankbaar dat ik nog leef. Tien minuten voor het noodweer stapte ik uit de auto, ik had net boodschappen gedaan”, verzucht de vrouw.

Ze maakte angstige momenten mee, zoals zo veel inwoners van Leersum. „Alles gebeurde in een paar seconden. Een razend geluid, een gordijn van hagel. Alles begint in huis te dreunen en te denderen. Alles om je heen valt om. Ik was bang, voelde angst en dacht: Dit heb ik niet meer in de hand.”

Ook op de auto van de 20-jarige Lisa Mulkens kwam een boom terecht. „Het is mijn eerste auto, ik heb hem sinds september”, zegt ze spijtig, takken bij elkaar vegend. Ze wist niet wat haar vrijdag overkwam. „Er kwam een soort tornado over de wijk. Heel bizar.”

Schouder

Voorzover bekend vielen er vrijdag bij het noodweer in en rond Leersum zo’n acht gewonden. Een van hen is Adri Lakerveld (72), zijn arm hangt in een mitella. Hij brak zijn schouder. Toen het noodweer over Leersum raasde, liep hij samen met zijn vrouw Berna (58) in het bos. Zij: „We zagen een grote, grijze massa op ons afkomen. Bomen in het dorp knapten als luciferhoutjes. Toef, toef, toef.”

Ineens zat het stel ingeklemd tussen een warboel aan takken. „Je gaat in de overlevingsstand. Je voelt de adrenaline in je lijf”, zegt Berna Lakerveld. „We moesten over bergen takken en omgevallen bomen klimmen en wisten het bos uit te komen.”

Fiets

Terwijl in Leersum hulpdiensten af en aan rijden, speurt een moeder tussen de takken van een omgevallen boom. „Hier moeten de hockeystick en de fiets van mijn zoon nog liggen.” De 14-jarige jongen waaide vrijdag van de fiets, terwijl naast hem een boom tegen de vlakte ging. „Hij heeft het gelukkig gered. Hij heeft de dood in de ogen gekeken. Maar hij maakt het goed.”

„Ik zie het als een wonder dat er slechts zo’n acht gewonden vielen. Het had veel erger kunnen aflopen”, zegt burgemeester Frits Naafs van de gemeente Utrechtse Heuvelrug, waar Leersum onder valt. Hij loopt tussen de brokstukken in het dorp. Naafs prijst de gemeenschapszin van de inwoners. „Mensen sloegen de handen ineen en gingen samen de ravage opruimen.”

Het noodweer zorgde er voor dat gasleidingen knapten. Nicole Vijgeboom (49) moest haar woning urenlang uit op aanraden van de brandweer. „We hoorden het gas buiten sissen.” Ze zal het imponerende natuurgeweld niet gauw vergeten. „Tuinmeubelen vlogen alle kanten op. Bomen knapten. Ik stond buiten te trillen op mijn benen. Ik was verdwaasd. Nu ik erover praat, krijg ik kippenvel.”

Bijbel

Ook kerken in Leersum liepen schade op. Vlak voor de Johanneskerk (PKN) is een boom geveld. Achter de kerk heeft een andere boom het fietsenhok gespietst. „Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt”, zegt koster Hans Stijn. Er is onder meer dakschade aan het kerkgebouw, de dienst gaat zondagmorgen niet door.

Even verderop, in het kerkgebouw van de oud gereformeerde gemeente in Leersum, bladert koster Hans de Heus in een Bijbel op een lessenaar voorin de kerk naar Psalm 104. Daar zal zondag een preek over worden gelezen. De schade aan de kerk is beperkt, zegt De Heus. Een zogeheten nokvorst (soort dakpan) bij het torentje is van zijn plek gekomen. De schade aan de naastgelegen pastorie is groter. Daar liep het dak averij op. „Droevig allemaal”, zegt De Heus. „Op sommige plekken in Leersum is de schade ongekend. De woning van een van onze ouderlingen is voor een flink deel kapot. Ik wil bij hem wat hand- en spandiensten gaan verlenen.”

Aangeslagen

Bij haar vrijstaande woning aan de Woudenbergseweg, iets buiten Leersum, piept de telefoon van Grethe, een oudere vrouw. „Ben je de nacht een beetje doorgekomen?” informeert iemand aan de andere kant van de lijn.

„Amper”, reageert de vrouw. Grethe oogt aangeslagen, ze kan haar emoties moeilijk verbergen. Toen ze vrijdag aan het eind van de middag haar hond uitliet, dacht de vrouw dat „het einde” was aangebroken. „Het begon ineens onverstelbaar hard te waaien. Bomen achter mij kraakten en vielen om. Echt zó luguber. Ik heb de hond aan zijn nekvel gepakt en het huis in gesleurd. Mensen in de buurt waren in paniek. In de lucht vlogen traumahelikopters. Ik zag wel vijftien brandweerwagens voorbij rijden.”

Kabouterbeeldjes

Rond haar huis knapten bomen als luciferhoutjes. De schade aan het dak van de woning en ook aan een opberghok voor de scootmobiel is fors. Wonderlijk genoeg bleven de kabouterbeeldjes op een tafel buiten kennelijk netjes op hun plek staan.

In de tuin van haar buurvrouw, Désirée, gingen zo’n twintig oude bomen tegen de vlakte. „Het waren een paar heftige minuten.” De afrastering is over honderden meters beschadigd. Juist vrijdag vierde de vrouw haar zestigste verjaardag. „Een merkwaardige verjaardag die ik me zal blijven herinneren.”