Bestuurder Teunis Stoop van Cedrah, de organisatie voor reformatorische ouderenzorg in het westen en zuidwesten van het land, wijst erop dat het thema ouderenmishandeling heel complex is. „Ouderen kunnen door dementie agressief zijn en komen tot ”onbegrepen gedrag” –zoals we dat officieel noemen–, zodat een familielid of medewerker iets té stevig reageert. Dat praten we niet goed, maar we begrijpen wel dat zo’n reactie uit wanhoop kan voortkomen.”

Stoop kreeg de achterliggende jaren geen officiële meldingen van mishandeling binnen. „Wel zo’n drie signalen per jaar, zonder dat het tot een officiële klacht kwam. Overigens maken die lage aantallen ons ook alert: er moet geen drempel zijn om mishandeling te melden of een klacht in te dienen. Voor het wonen in onze instellingen hebben we ”zeven vruchten van de Cedrahboom” geformuleerd en één daarvan is veilig en comfortabel wonen. Veiligheid heeft voor ons dus hoge prioriteit.”

Training

De organisatie besteedt daar aandacht aan. „We hebben de meldcode ouderenmishandeling ingevoerd. Elke locatie heeft een ”aandachtsvelder” die de bewustwording rond dit onderwerp stimuleert. Er zijn vertrouwenspersonen waar mensen terechtkunnen met zorgen rond dit thema. Al onze medewerkers volgen via e-learning een training over ouderenmishandeling: hoe signaleer je dit, hoe pak je signalen op, hoe maak je zorgen bespreekbaar? Dat komt ook in teamoverleg aan de orde.”

Medewerkers worden getraind in het reageren op agressie van bewoners en bezoekers. „Elke medewerker die mishandeling signaleert, mag de betrokkene zelf aanspreken, maar meestal loopt het via de evv’er: het personeelslid dat de eerstverantwoordelijke zorgmedewerker voor die cliënt is. De medewerker mag ook altijd een teamleider, vertrouwenspersoon of manager inschakelen.”

In de zevenenhalf jaar dat hij de raad van bestuur van Cedrah vormt, kreeg Stoop geen signalen dat er sprake is van toename van ouderenmishandeling. „Ik kan me wel voorstellen dat zo’n toename er komt, want onze woon-zorgcentra zijn in korte tijd van bejaardentehuizen doorgegroeid naar verpleegtehuizen: een steeds groter deel van de bewoners is kwetsbaar en vraagt intensieve zorg. Daarom is het goed het onderwerp mishandeling steeds aandacht te geven.”

Protocol

Ook voor Zorggroep Sirjon is ouderenmishandeling, als vorm van huiselijk geweld, een belangrijk aandachtsgebied, zegt Gerda de Pater, lid van de raad van bestuur. „Het is goed dat er aandacht voor dit onderwerp is, ook door middel van de internationale dag tegen ouderenmishandeling.”

Sirjon heeft twee locaties met ouderenzorg, Elim in Barneveld en Maranatha in Rijssen. „Het protocol ”Huiselijk geweld en ouderenmishandeling” ondersteunt medewerkers in de omgang met signalen van ouderenmishandeling.” Het protocol geldt overigens ook binnen Siloah Gehandicaptenzorg, de andere tak van Sirjon.

De zorgorganisatie heeft volgens De Pater een aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en ouderenmishandeling aangesteld die daarvoor is opgeleid en medewerkers zelf trainingen geeft. Deze functionaris wordt jaarlijks bijgeschoold door de Landelijke Vakgroep Kinderenmishandeling (LVAK).