Bijna alles is echt. De rode stoelen, het tafeltje, de kantelprullenbak, het bagagerek. Het zijn oude NS-materialen. Alleen het raam blijkt nep en is ingeruild voor een scherm met beelden van het treintraject Amsterdam-Alkmaar.

„De treincoupé ontstond uit samenwerking tussen Alzheimer Nederland en de NS en is door de NS bekostigd”, zegt Gerjoke Wilmink, directeur van Alzheimer Nederland. „De coupé staat vanaf begin juni een maand lang in het Reinaldahuis in Haarlem en doet daarna elf verpleeghuizen in de elf andere provincies aan.”

Zelf genoten van de fictieve reis?

„Ik had echt het gevoel in een trein te zitten. Zelfs het geluid van de treinwielen op de rails hoor je. Ik vond de rit ontspannend. De trein stopt regelmatig, onder ander bij station Heemskerk.”

Wat hoopt u te bereiken met de Hoofdreiscoupé?

„Mensen met dementie gaan letterlijk in hun hoofd op reis. Ze zien, horen en voelen en zitten met hun partner, dochter of kleinzoon even in een andere omgeving. Hopelijk levert dit gespreksstof op en komen er herinneringen boven. Ik hoorde van een mevrouw die vaak onrustig en moeilijk bereikbaar is. In de coupé werd ze rustig en vertelde ze ineens verhalen over treinreizen en vakanties van vroeger in Zeeland.”

De treincoupé is een lichtpuntje in coronatijden?

„Ja, mensen met dementie zijn tijdens de coronacrisis sterker achteruitgegaan dan gewoonlijk. Omdat dagbesteding wegviel, ze weinig mensen zagen en hun brein minder is geprikkeld.”

En als je geen treincoupé hebt?

„Ik denk dat NS best bereid zijn oude materialen een nieuw leven te geven. Er zijn instellingen die eerder een treincoupé lieten maken. Maar we moeten ons niet blind staren op zo’n coupé. Er zijn eenvoudiger mogelijkheden. Ga foto’s kijken of buitenshuis een bitterbal eten. Blijf zintuigen uitdagen. Dit is goed voor het brein en zorgt voor geluksmomenten.”

Het echte ov kan pittig zijn voor mensen met dementie

„Dat blijkt regelmatig. Iemand raakt zijn partner kwijt of bezit geen vervoersbewijs. Kijk niet weg als iemand in het ov of op straat de weg kwijt lijkt te zijn. En denk dan aan de ezelsbrug GOED: Geruststellen, Oogcontact maken, Even doorvragen en Dankjewel zeggen. Ofwel het gesprek goed afronden. Zo wordt de samenleving dementievriendelijker.”

Gerjoke Wilmink, directeur Alzheimer Nederland, over de Hoofdreiscoupé