Coronavoorspellingen onder de loep
„Voorspellen is lastig, vooral als het over de toekomst gaat.” Deze dooddoener is in coronatijd wel heel actueel. In de loop van 2020 moesten we steeds onze aannames over de duur van de uitbraak uitstellen. Daarmee werd het maken van voorspellingen als schieten op een bewegend doel. Tijd om de balans op te maken: hoever zaten we ernaast?
Ruim een jaar geleden, in maart 2020, dachten we nog dat het ergste leed al binnen een paar maanden achter de rug zou zijn en dat de economie in 2020 per saldo zelfs nog iets zou groeien. Maar later dat jaar werden onze voorspellingen somberder en dachten we aan een krimp van het bruto binnenlands product van 4,2 tot zelfs 5,7 procent. De daadwerkelijke krimp kwam echter uit op 3,7 procent. Dat is erg dichtbij het gemiddelde van de voorspellingen die we deden in de loop van het jaar.
Kijken we naar de individuele sectoren, dan waren de verschillen groter. In veel gevallen waren we medio 2020 te pessimistisch. Dat geldt bijvoorbeeld voor de landbouw, de industrie, handel en de specialistische zakelijke dienstverlening. Zo veerde de industriële productie sneller op dan gedacht, ondanks de verstoorde toeleveringsketens. Onder specialistische zakelijke dienstverlening valt een bont gezelschap van accountants, juristen, consultants en dierenartsen. Accountants hadden extra werk aan de NOW-steun, de dierenartsen aan alle puppy’s en kittens die we in coronatijd aanschaften. En ook wie al langer een huisdier had, bracht sneller een bezoekje aan de dierenarts. Want als je thuiswerkt, hoor je ieder niesje of piepje van je kleine of grote viervoeter.
Bij de landbouw legt de sierteelt een groot gewicht in de schaal. Oorspronkelijk gingen we uit van een krimp, omdat de bloemenexport grotendeels stilviel. Uiteindelijk werd die wegvallende bloemenexport deels weer gecompenseerd doordat we in Nederland véél meer bloemen zijn gaan kopen, zodat de landbouw als geheel uiteindelijk nog net in de plus kwam. En hoewel dat onze voorspelling onderuithaalt, ben ik daar heel blij mee.
Te optimistisch waren we over de sector vervoer & opslag. Pakjesbezorgers hadden weliswaar hun handen vol, maar we stapten veel minder vaak in een vliegtuig, touringcar of taxi. En naarmate de crisis voortduurde, werden de cijfers steeds roder, om uit te komen op een krimp van 15 procent.
Net als de transportsector werden ook de horeca en overige (niet-specialistische) dienstverlening zwaar getroffen met een krimp van 40 respectievelijk 15 procent. Die overige dienstverlening omvat schoonmaak, beveiliging, reisbureaus en uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling. Onze voorspellingen voor deze sectoren bleken akelig accuraat, maar ja, dat is niet bepaald iets om blij van te worden.
We zijn nu druk bezig met onze nieuwe prognoses, die in juni verschijnen. Natuurlijk proberen we zo precies mogelijk te voorspellen. Hoe accurater, hoe beter. Maar in deze tijden hoop ik eigenlijk dat achteraf blijkt dat we te pessimistisch waren en het allemaal veel beter ging dan verwacht.
De auteur is econoom bij RaboResearch