Aanklager Fatou Bensouda maakte woensdag bekend dat haar team ingaat op het verzoek van Palestijnse zijde.

Bensouda kondigde al in 2015 aan een voorlopig onderzoek in te stellen. In februari zei een vooronderzoekskamer van het ICC dat het juridisch gezien het recht heeft Israël en de Palestijnen te onderzoeken voor misdaden die mogelijk zijn gepleegd op de Westelijke Jordaanoever, in de Gazastrook en in Oost-Jeruzalem.

Het onderzoek heeft betrekking op de periode sinds 13 juni 2014. De dag ervoor werden drie Joodse jongens door Hamas-terroristen ontvoerd en vermoord. Daarna brak er oorlog uit tussen Israël en Hamas in de Gazastrook. Hamas beschoot Israël met raketten en Israël bestookte Hamas doelen in Gaza.

Hypocrisie

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu noemt het besluit „het toppunt van hypocrisie.” Het Internationaal Strafhof heeft volgens Netanyahu geen rechtsbevoegdheid om te bepalen of Israëlische soldaten oorlogsmisdadigers zijn. Die nemen alle voorzorgsmaatregelen om burgerslachtoffers te vermijden in de strijd „tegen de ergste terroristen ter wereld die opzettelijk burgers aanvallen.”

„Dit hof, dat werd opgericht om herhaling van de gruwelijke misdaden van de nazi’s tegen het Joodse volk te voorkomen, richt zijn wapens nu tegen de enige staat van het Joodse volk. Het richt zich tegen Israël, de enige democratie in het Midden-Oosten. Maar het sluit natuurlijk de ogen voor Iran, Syrië en de andere dictaturen die overal echte oorlogsmisdaden plegen.”

Minister van Defensie en plaatsvervangend minister van Justitie, Benny Gantz, zei dinsdag tegenover het persbureau Reuters dat Israël inschat dat honderden Israëlische burgers onderzocht kunnen worden door het Internationaal Strafhof. Ook Gantz zelf denkt dat hij gearresteerd zou kunnen worden. De Israëlische overheid zal bijstand verlenen aan iedereen die in de moeilijkheden komt.

Pijler

Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken is ingenomen met het besluit van de hoofdaanklager. „Dit is een langverwachte stap die het onvermoeibare streven van Palestina dient om gerechtigheid en rekenschap na te streven, die onmisbare pijlers zijn van de vrede die het Palestijnse volk nastreeft en verdient.”

Het ministerie stelt dat „de misdaden die door functionarissen van de bezettingsmacht tegen het Palestijnse volk worden gepleegd, aanhoudend, systematisch en wijdverbreid zijn.”

Straffeloos

De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem noemt het besluit om een onderzoek te starten in de Palestijnse gebieden „een noodzakelijke stap na decennia waarin Israël straffeloos misdaden uitvoert – en doorgaat uit te voeren. Wij zijn de slachtoffers van Israëls politiek en we herhalen dat zonder rekenschap dit beleid voortgezet zal worden. Het ICC werd opgericht als een laatste redmiddel voor gevallen waarin een staat zelf nalaat hoge functionarissen verantwoordelijk te stellen voor ernstige misdrijven. Israël laat dat opzettelijk na.”

De directeur van de Internationale Christelijke Ambassade Jeruzalem, dr. Jürgen Bühler, daarentegen noemt het besluit van hoofdaanklager Fatou Bensouda een schokkende vertoning van een verdwijnend moreel geweten binnen de internationale gemeenschap.

„Dit onderzoek ondermijnt volledig de geloofwaardigheid en onpartijdigheid van het Internationaal Strafhof, en kan alleen vergeleken worden met enkele van de vroegere bloedaanklachten tegen het Joodse volk.”

Bensouda wordt in juni opgevolgd door de Britse jurist Karim Khan. Hij heeft de kans het onderzoek te sluiten als hij dat wil.