PvdA-kamerlid Hamer denkt dat regelzucht en bureaucratie in het onderwijs nooit zullen verdwijnen als het aantal ambtenaren niet vermindert. „Zolang ze er zitten, zullen ze regels maken”, aldus Hamer.

Van der Hoeven zei donderdag tijdens het begrotingsdebat van haar ministerie dat de PvdA „veel en veel te ver” gaat. Ze beschouwt het plan als „een luchtballonnetje.”

Volgens Van der Hoeven is er helemaal geen relatie tussen regelzucht in het onderwijs en het aantal ambtenaren. „In statistieken zien we een opmerkelijke relatie tussen de verkoop van het aantal ijsjes en het aantal zonnesteken. Je kunt door verkoopvermindering van ijsjes het aantal zonnesteken niet terugdringen. Zo kun je ook niet zeggen dat er minder regels komen als we ambtenaren ontslaan.”

De bewindsvrouw heeft in de komende jaren haar handen vol om 19 procent te bezuinigen op efficiency. Los daarvan onderzoekt het kabinet of alle ministeries nog verder kunnen afslanken. De eventuele uitvoering daarvan is pas in de volgende kabinetsperiode aan de orde, zo betoogde Van der Hoeven.

De minister voelt ook niets voor een onderzoek naar centra voor kinderen tussen de 2,5 en de 4 jaar. De Kamer wil weten of dergelijke centra de versnippering van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en voorscholen tegengaan.

In dat onderzoek zou ook bekeken moeten worden of peuters recht kunnen krijgen op 12,5 uur opvang per week. Dat kost 400 miljoen euro. Voordat het onderzoek plaatsvindt, wil de minister van de fracties weten waar het geld vandaan moet komen. Dat wisten ze niet. Daarom laat Van der Hoeven het onderzoek ook niet uitvoeren.

Staatssecretaris Rutte deelde donderdag mee dat het aantal scholieren dat zonder diploma het voortgezet onderwijs verlaat, voor het eerst sinds 1994 is gedaald. Hoeveel de daling bedraagt kon de bewindsman nog niet zeggen. D66-kamerlid Lambrechts reageerde verheugd op de mededeling: „Dat is het beste nieuws van vandaag.”

Minister Van der Hoeven en de PvdA kwamen donderdag niet op één lijn over de hoogte van de onderwijsuitgaven voor de komende jaren. Volgens de PvdA is er tot 2007 per saldo minder geld voor onderwijs beschikbaar. Het gaat om 170 miljoen euro, zo hebben het CNV en het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO) berekend.

Volgens de bewindsvrouw zijn „de optelsommen aantoonbaar onjuist.” Volgens haar stellen CNV en SBO ten onrechte dat de 800 miljoen die Onderwijs in de komende jaren extra krijgt, opgaat aan loon- en prijsstijgingen. Van der Hoeven krijgt echter jaarlijks geld van minister Zalm om de inflatie te compenseren. Daarom is de 800 miljoen wel degelijk beschikbaar voor het onderwijs.

Het CDA-kamerlid Joldersma opende gisteren de aanval op de 1500 euro bonus die universiteiten in het laatste jaar aan bètastudenten mogen geven. „Weggegooid geld”, vond de christen-democrate. Studenten die in het laatste jaar zijn aangeland, maken hun studie toch wel af. De kamermeerderheid was het daarmee eens. Van der Hoeven wilde haar plan echter niet intrekken omdat ze er al afspraken over heeft gemaakt met de universiteiten.