Spinozapremie voor onderzoekers
Vier Nederlandse toponderzoekers hebben woensdag de Spinozapremie 2004 ontvangen. De premie is de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap.
De prijzen gingen naar de hoogleraren dr. B. Feringa, chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, dr. M. van IJzendoorn, pedagoog aan de Universiteit Leiden, dr. M. van der Klis, sterrenkundige aan de Universiteit van Amsterdam, en dr. ir. J. Sinnighe Damsté, aardwetenschapper aan het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee en aan de Universiteit Utrecht.
Elke onderzoeker krijgt 1,5 miljoen euro, te besteden aan onderzoek naar keuze. De wetenschappers ontvingen de prestigieuze prijs voor baanbrekend en inspirerend onderzoek.
Feringa is uitvinder van de eerste door licht aangedreven moleculaire motor en bouwer van uiterst selectieve katalysators. Deze werken zo nauwkeurig dat ze een molecuul en een spiegelbeeld van dat molecuul uit elkaar kunnen houden.
Van IJzendoorn zorgde voor een onderbouwing van de theorie hoe kinderen hechten aan opvoeders. Alleen kinderen die zich bij de opvoeder veilig voelen, hebben de beste kansen zich te ontwikkelen.
Van der Klis ontdekte met zijn groep de eerste röntgenster die 400 keer per seconde om zijn as draait. Hij doet onderzoek naar de röntgenstraling van dubbelsterren. Dat zijn twee sterren die om elkaar heen draaien en soms een neutronenster of een zwart gat bevatten.
Sinnighe Damsté onderzocht chemische fossielen in afzettingsgesteente.