Frankrijk heeft de komende week de ogen gericht op president Emmanuel Macron. Medische instanties gaan ervan uit dat het een kwestie van dagen is voordat er een nieuwe lockdownperiode wordt afgekondigd. Maar hoe moet die eruit zien?

Eind oktober zorgde de aankondiging van een tweede lockdownperiode nog wel voor wat protesten in verschillende steden. Tot nu blijft het echter opvallend rustig. Op sociale media wordt weliswaar opgeroepen om de mogelijk nieuwe vergaande overheidsmaatregelen niet meer te slikken, maar tot rellen zoals die in Nederland te zien zijn geweest, heeft dat niet geleid.

Althans, nog niet. Nederland is geen uitzondering als het gaat om een zekere coronamoeheid onder de bevolking. Fransen zijn gedeprimeerd en gefrustreerd over het gebrek aan debat, maar de beelden van brandende auto’s en massale demonstraties komen ditmaal niet uit Parijs.

Tijdelijk infuus

Feit is dat Frankrijk de negatieve gevolgen van de crisis tot nu toe redelijk heeft weten te beperken. Het aantal faillissementen is niet te vergelijken met bijvoorbeeld Spanje, waar tot oktober al zo’n 100.000 bedrijven hun deuren hebben moeten sluiten. In Frankrijk daalde het afgelopen jaar het aantal bedrijven dat over de kop ging met maar liefst 38 procent. Het land wist een golf aan faillissementen te voorkomen door voortijdig ingrijpen van de overheid.

Frankrijk koos vorig jaar voor een tijdelijk infuus. Het land pompte 1,3 miljard euro in een speciaal daartoe opgericht solidariteitsfonds. Daarnaast verstrekte de staat nog eens 50 miljard euro aan leningen om bedrijven te helpen het hoofd boven water te houden. Mensen bleven daardoor aan het werk, ook al zijn de maatregelen tijdelijk en zal uiteindelijk de rekening van de overheidssteun wel een keer moeten worden betaald.

Die steun is voldoende geweest om een zeker draagvlak te scheppen voor de overheidsmaatregelen. Er is wel wat debat over de skiliften die stilliggen en de horeca die het uitermate moeilijk heeft, maar over het algemeen heerst er een zekere gelatenheid over het virusbeleid van de regering. Of zoals de hoofdredacteur van een Frans weekblad het maandag verwoordde: „Fransen zijn feitelijk heel gedisciplineerd, er wordt geklaagd, maar ze doen wel wat er van ze wordt gevraagd.”

Draagvlak

Maar met de beelden van rellende Nederlandse jongeren op het netvlies is het zaak voor de Franse beleidsmakers om die huidige consensus te bewaren. Van een echt stevig draagvlak is namelijk geen sprake. Volgens een recente peiling zou slechts 41 procent van de Fransen een nieuwe lockdown accepteren.

Gezien de besmettelijkheid en de dodelijkheid van de nieuwe virusvarianten die momenteel in omloop zijn, rijst de vraag hoe zo’n lockdown er dan uit zou moeten zien. Anders gezegd, hoe verkoop je zo’n nieuwe lockdown: welke maatregelen worden nog geslikt en welke niet?

De ernst van een nieuwe grote uitbraak is daarbij bepalend. President Macron heeft al aangegeven eerst te willen wachten op de resultaten van de avondklok die in Frankrijk al sinds 16 januari van kracht is. Als de cijfers aangeven dat de nieuwe virusvariant niet voldoende is afgeremd en een grote uitbraak op de loer ligt, zullen strengere maatregelen sneller worden geaccepteerd.

Als die uitbraak uitblijft, bestaat het risico dat veel Fransen die nu al de wanhoop nabij zijn, een dergelijke nieuwe lockdown niet als legitiem zullen ervaren.